13 Ekim 2012 Cumartesi
Tarımsal Danışmanlık
Tarım ve hayvancılık ile ilgili tüm sorun ve sorularınız için buradayız.. Ülkemizin kalkınması ancak kırsal alanların kalkınması ile mümkün olacaktır..
https://twitter.com/TarmsalDanmanlk
Tarım ve hayvancılık ile ilgili tüm sorun ve sorularınız için buradayız.. Ülkemizin kalkınması ancak kırsal alanların kalkınması ile mümkün olacaktır..
http://www.facebook.com/groups/369314846471450/
6 Eylül 2012 Perşembe
BİLİRKİŞİ EĞİTİMİ
14-16 EYLÜL 2012 TARİHLERİNDE BİLİRKİŞİ EĞİTİMİ YAPILACAKTIR.
|
BİLİRKİŞİ YETKİ BELGESİ ALMAK İSTEYEN ÜYELERİMİZE YÖNELİK,BİLİRKİŞİLİK EĞİTİMİ YAPLACAKTIR.EĞİTİME KATILMAK İSTEYEN ÜYELERİMİZİN 10 EYLÜL 2012 TARİHİ SAAT 17.00 YE KADAR ŞUBEMİZE BAŞVURMALARI GEREKMEKTEDİR.
|
http://www.zmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=18662&tipi=6&sube=4 alıntıdır.
Kaç Yıl Önce Bilirkişilik Yapıldığı
|
1 Yıl
|
2 Yıl
|
3 Yıl
|
4 Yıl
|
5 Yıl
|
6 Yıl
|
7 Yıl
|
8 Yıl
|
9 Yıl
|
10 Yıl
|
Düşülecek Puan
|
50
|
13
|
9
|
7
|
6
|
5
|
4
|
3
|
2
|
1
|
3 Ağustos 2012 Cuma
5 Nisan 2012 Perşembe
31 Mart 2012 Cumartesi
ORGANİK TARIMIN ESASLARI VE UYGULANMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK
ORGANİK TARIMIN ESASLARI VE UYGULANMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK
11.07.2002 Tarih ve 24812 Sayılı Resmi Gazete. Bu Yönetmelik; bozulan ekolojik dengeyi yeniden tesis etmek, bitki, hayvan ve insan sağlığını koruyan organik ürünler ve bu ürünlerin üretimi için kullanılacak girdilerin üretimini sağlamak, organik üretimi yurt genelinde yaygınlaştırmak, organik ürünlere talebi artırmak, tüketiciye sağlıklı, kaliteli organik ürünler sunmak, organik ürün ve girdi ithalatını disipline etmek, organik ürün ihracatını geliştirmek amacıyla; bitkisel, hayvansal ve su ürünlerinin ve bu üretimler için kullanılan her türlü girdilerin organik tarım metoduna uygun bir şekilde üretilmesi, işlenmesi, ambalajlanması, etiketlenmesi, depolanması ve taşınması ile yurt içinde ve dışında pazarlamasındaki her aşamanın kontrolünün yapılması, sertifikalandırılması, denetlenmesi hususlarında uygulanacak esasları belirlemek maksadıyla hazırlanmıştır.
Kapsam
Bu Yönetmelik; her türlü bitkisel ve hayvansal ürünler, su ürünleri ve girdilerin organik tarım metoduna uygun olarak üretilmesi ile orman ve doğal alanlardan organik tarım ilkelerine uygun olarak ürün toplanması, bu ürünlerin işlenmesi, ambalajlanması, etiketlenmesi, depolanması, taşınması, yurt içinde ve dışında pazarlanması, kontrolü, sertifikalandırılması ve denetimine ilişkin teknik ve idari hususları kapsar.
Kontrol ve/veya Sertifikasyon Kuruluşu: Organik ürünün, üretiminden son tüketiciye ulaşıncaya kadar olan tüm aşamalarının, bu Yönetmeliğin üçüncü kısmında belirtilen kriterlere uygunluğunu kontrol eden ve/veya sertifikalandıran, bu Yönetmeliğin dördüncü kısmındaki kriterlere göre, Komite tarafından yetki verilmiş yerli ve/veya yabancı, gerçek, tüzel ve/veya resmi kuruluşlardır.
Kontrolör: Komite tarafından yetkilendirilerek, organik tarım metodunun uygulanıp uygulanmadığını yerinde kontrol eden, bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasını takip eden, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu adına çalışan ve özellikleri 47. maddede verilen kişilerdir.
Organik Tarım: Bitkisel ve hayvansal ürünler, su ürünleri ve girdilerin organik tarım metoduna uygun olarak üretilmesi ile orman alanları veya doğadan toplanarak elde edilen ürünlerin tüketiciye ulaşıncaya kadar olan bütün işlemlerin bu Yönetmelik hükümlerine uyularak yapılmasıdır.
Organik Tarım Metodu: Organik tarımın uygulanması esnasındaki işlemlerin tümünü belirten metottur.
Konvansiyonel (Modern) Tarım Metodu: Organik tarım metodu dışındaki tüm geleneksel metotlardır.
Organik Ürün: Müteşebbis tarafından organik tarım metoduyla üretilmiş, işlenmiş, ambalajlanmış, etiketlenmiş ve sertifikalı olarak pazara sunulmuş her türlü üründür.
Konvansiyonel Ürün: Konvansiyonel tarım metotları ile üretilmiş üründür.
Geçiş Süreci: Organik üretime başlanmasından, organik ürünün belgelendirilmesine kadar geçen dönemdir.
Müteşebbis: Organik ürün üretimi yapan, orman ve doğal alanlardan ürün toplayan, organik ürünü işleyen, ambalajlayan, etiketleyen, depolayan, taşıyan ve pazara hazır hale getiren, iç veya dış pazarda pazarlayan, pazarlamada aracılık eden gerçek veya tüzel kişi ve/veya kuruluşlardır.
Danışman Kuruluş: Organik tarım konusunda tecrübeli yeterli teknik personele sahip, eğitim, yayım ve tanıtım hizmeti yapan yerli veya yabancı, özel veya resmi kuruluşlardır.
Organik Bitkisel Üretim: Organik yapısı bozulmamış toprak üzerinde, organik tohum, fide, fidan, çelik, misel gibi üretim ve çoğaltım materyalleri kullanılarak, ayrıca, bu Yönetmelik ve eklerinde belirtilen toprak iyileştiriciler, gübreler, bitki koruma ürünleri dışında herhangi bir girdi ve katkı maddesi kullanılmadan yapılan; insan gıdası, hayvan yemi, bitki besleme, üretme materyali elde edilmesi, hammaddesini tarımdan alan sanayilere organik hammadde temini, tıbbi ve bilimsel amaçlarla, her aşaması bu Yönetmeliğin ilgili maddelerine göre üretilen, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde kontrol edilen ve sertifikalandırılan üretim faaliyetleridir.
Organik Hayvansal Üretim: Damızlık hayvan veya dölleme materyali kullanılarak hayvan üretilmesi, hayvansal ürünlerden insan gıdası ile hayvan ve bitki besleme ürünleri üretilmesi, hammaddesini tarımdan alan sanayilere organik hammadde temini, sportif, tıbbi ve bilimsel amaçlarla, her aşaması bu Yönetmeliğe göre bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde kontrol edilen ve sertifikalandırılan üretim faaliyetleridir.
Organik Su Ürünleri: Denizler, iç sular, havuz, ağ kafes, baraj, göl, gölet, dalyan ve çiftliklerde organik tarım metoduyla yetiştirilen balık, su bitkisi, sünger, yumuşakça, kabuklu, memeliler gibi canlılarla bunlardan imal edilen ürünlerden, insan gıdası, stok takviyesi, hammaddesini tarımdan alan sanayilere organik hammadde temini, sportif, tıbbi ve bilimsel amaçlarla, her aşaması bu Yönetmeliğin ilgili maddelerine göre bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde kontrol edilen ve sertifikalandırılan üretim faaliyetleridir.
Kontrol: Organik üretimin başından sonuna kadar düzenli kayıtlar tutulması, üretim sürecinin gözlem altına alınması, gözlem sonuçlarının rapor edilmesi, ürünün organik niteliğinin laboratuvar analizleri ile test edilmesi ve denetlenmesidir.
Sertifikasyon: Bütün kontrol yöntemlerini uygulayarak elde edilen organik ürünün geldiği son aşamanın belgelenmesidir.
Sertifika: Bütün kontrol yöntemlerini uygulayarak elde edilen ürünün organik olduğunu gösteren belgedir.
Organik tarım metodunun genel kuralları
Organik tarım metodunun genel kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Karayolları Genel Müdürlüğü ağındaki ana yollara, 1 km mesafedeki tarım arazilerinde organik bitkisel üretim yapılamaz.
2. Ağır sanayi tesisleri, reaktörler, hidrolik ve termik enerji santrallerine, maden işletmelerine, kentsel atıkların toplu olarak bırakıldıkları alanlara 3 km mesafedeki tarım arazilerinde organik tarım yapılamaz.
3. Burada bahsedilen hususlar dışında, çevre kirliliğinden şüphe duyulan alanlarda organik tarım yapılıp yapılmayacağına, konu uzmanının raporu istenerek kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından karar verilir.
4. Organik tarım, sözleşmeli tarım esasına dayanır. Sözleşme; Bakanlığın, 1/8/1998 tarihli ve 23420 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan, Sözleşmeli Tarımsal Ürün Yetiştiriciliği ile İlgili Usul ve Esaslar Hakkındaki Tebliğ hükümlerine göre sözleşmeli müteşebbise yaptırılır.
5. Organik tarım bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde yapılır.
Organik tarıma başlama
Organik tarıma başlama kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik tarım metoduyla üretim yapmak isteyen herhangi bir müteşebbis bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler ile başvurur. Bu bilgi ve belgeler şunlardır:
a) Müteşebbisin adı, adresi, kimlik bilgi ve belgeleri,
b) Müteşebbisin eğitimini ve organik tarım tecrübesini gösterir detaylı bilgiler ve belgeler,
c) İşletmenin yeri, konumu, varlıkları, hukuki ve mali yapısına dair detaylı bilgiler ve belgeler,
d) Var ise işletme kayıt defterleri,
e) Müteşebbisin, var ise ziraat odası, herhangi bir üretici birliği veya sivil toplum kuruluşuna üyelik bilgileri ve belgeleri.
2. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, başvuruda bulunan müteşebbisin organik tarım metoduyla üretim yapıp yapamayacağına karar verir.
3. Uygun bulunan müteşebbis, başvurduğu kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu ile sözleşme yapar. Müteşebbis, organik tarım faaliyetini bireysel olarak yapabildiği gibi, bir proje dahilinde de yapabilir. Proje dahilinde yaparsa, projenin sahibi gerçek veya tüzel kişi, müteşebbis adına bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu ile sözleşme yapar.
4. Her kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, her bir üretim aşaması için, ayrı ayrı sözleşme yapabileceği gibi, her faaliyeti ayrı ayrı belirtmek kaydıyla tek bir sözleşme de yapabilir. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, müteşebbis ister bağımsız, isterse proje dahilinde olsun, müteşebbise bir kod numarası verir. Bu kod numarasını, her türlü sözleşmenin bir örneğini ve sözleşme yaptığı müteşebbislerin listesini, gereği için Komiteye, bilgi için de, organik tarımın yapılacağı İl veya İlçe Tarım Müdürlüğüne en geç bir ay içinde bildirmek zorundadır. İlçe Tarım Müdürlüğü, kendisine bildirilen müteşebbisi derhal kayıt altına alır ve İl Tarım Müdürlüğü, Proje ve İstatistik Şube Müdürlüğüne bildirir. Kod numarası, Komitece hazırlanacak ve kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşlarına bildirilecek kodlama sistemine göre verilecektir.
5. Orman alanlarından ürün toplayan müteşebbis, ürün toplamadan önce, Orman Bakanlığından izin almak zorundadır. Bu izinle, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna başvurarak, alanın ürün toplamaya uygun olup olmadığını tespit ettirir. Uygunluğu durumunda sözleşme imzalar. Orman alanlarından toplanan ürünler için geçiş sürecini, alanın özelliğine göre, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu belirler.
6. Doğal alanlardan ürün toplayacak müteşebbis, ürün toplamadan önce, bu alanların mülkiyetinin veya kullanma hakkının ait olduğu makamdan izin almak zorundadır. Bu izinle, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna başvurarak, alanın ürün toplamaya uygun olup olmadığını tespit ettirir. Uygunluğu durumunda sözleşme imzalar. Doğal alanlardan toplanan ürünler için geçiş sürecini, alanın özelliğine göre, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu belirler.
7. Su ürünleri üretimi yapacak müteşebbis, kamuya ait alanda üretim yapacaksa, ilgili kurumdan gerekli izinleri alır. Bu izinle, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna başvurarak, alanın su ürünleri yetiştiriciliğine uygun olup olmadığını tespit ettirir. Uygunluğu durumunda sözleşme imzalar. Su ürünleri için geçiş sürecini, tür özelliğine göre, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu belirler.
8. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, sözleşme yaptığı müteşebbisin ürünlerinin organik ürün olarak değerlendirilmesi için gerekli çalışmayı başlatır.
9. Komite ve İl Tarım Müdürlüğü, Proje ve İstatistik Şube Müdürlüğü, kendisine bildirilen müteşebbisi organik tarım metodu uygulayan müteşebbis olarak kayıt altına alır. Kayıt altında olmayan her türlü müteşebbis organik tarım faaliyetinde bulunamaz.
Geçiş süreci ve kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşları
Geçiş süreciyle ilgili kurallar aşağıda belirtilmiştir.
1. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu sözleşme yaptığı müteşebbisi geçiş sürecine alır. Geçiş süreci; organik üretime başlanmasından, organik ürünün belgelendirilmesine kadar geçen süreçtir. Geçiş sürecindeki ürünler geçiş ürünü olarak değerlendirilir. Geçiş ürünü, "Organik tarım geçiş süreci ürünüdür" etiketiyle pazarlanabilir, organik olarak pazarlanamaz. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, geçiş sürecini uzatabilir veya kısaltabilir. Ancak, kısaltma veya uzatma gerekli sürenin yarısından fazla olamaz. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, uzatma veya kısaltma gerekçesini dönem raporunda Komiteye bildirir.
2. Müteşebbis sözleşme yaptığı kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna organik üretimle ilgili istediği tüm bilgi ve belgeleri vermek, üretimin her aşamasında gerekli kontrolün yapılabilmesi için işletmenin organik üretimle ilgili her birimini kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna açmak zorundadır. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu üretim birimini istediği anda denetler.
3. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, bitkisel ve hayvansal ürünler ile su ürünleri üretimi yapan, orman alanlarından ve doğadan ürün toplayan, ürün işleyen, ambalajlayan, depolayan, nakleden, pazarlayan, sözleşme yaptığı geçiş sürecindeki veya bu süreci tamamlamış bütün müteşebbisleri ve müteşebbislere ait her türlü bilgiyi kontrol eder ve kayıt altına alır. Birer aylık ayrıntılı raporlar hazırlar ve bilgi için İl Tarım Müdürlüğü, Proje ve İstatistik Şube Müdürlüğüne verir. Bu raporların özetinden oluşan bir raporu da üçer aylık dönemler halinde, gereği için Komiteye bildirir.
Organik bitkisel üretimde genel kurallar
1. Hiç işlem görmemiş tarım topraklarında, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu onay verirse, geçiş süreci uygulanmayabilir.
2. Arazinin parselasyonuna gidiliyor ise, arazinin tamamı bu Yönetmeliğin ilgili hükümlerine göre kontrol altına alınır. Ancak, organik üretime geçilmeyen parsellerde nadas uygulanır. Nadas uygulanmış parsellerde organik üretime geçildiğinde, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu onay verirse, geçiş süreci uygulanmayabilir.
3. Geçiş süreci, tek yıllık bitkilerde 2 yıl, çok yıllık bitkilerde 3 yıldır. Tek yıllık kültürlerde ekim tarihi, çok yıllık kültürlerde hasat tarihi göz önüne alınır.
4. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, şüpheli durumlarda, organik bitkisel üretim yapılacak toprağın, kullanılacak gübre ve ilacın, ekim ve dikimden önce analizinin yaptırılmasını müteşebbisten ister. Analiz sonuçlarına göre aşağıdaki hususlar dikkate alınır.
a) Tek yıllık bitkilerde çok yıllık rotasyon programı uygulanır ve rotasyonda baklagil veya baklagil yem bitkilerine, derin köklü bitkilere ve çapa bitkilerine yer verilir.
b) Toprağın biyolojik yapısındaki mevcut organik madde korunmaya çalışılır.
c) Toprağın biyolojik yapısı bozulmuşsa toprak iyileştiriciler saf veya karışım halinde verilir.
Toprak koruma ve hazırlama
Organik bitkisel üretimde toprak koruma ve hazırlama kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik bitkisel üretime başlanmadan önce, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca, arazide koruma tedbirleri alınıp alınmayacağına karar verilir. Bu tedbirler;
a) Teraslama,
b) Kontur ve şeritvari ekim ve dikim,
c) Toprak nemini koruyucu materyal kullanılması ve malçlama,
d) Budanmış dallarla veya baklagil ekimi yapılarak gölgeleme,
e) Hendekleme ve silt kapanları yapma yöntemleridir.
2. Organik tarıma geçiş sürecinde, modern tarımdan kalan bitki artıkları parselden tamamen uzaklaştırılarak toprak hazırlanır ve müteakip yıllarda toprağın havalanmasını sağlayacak, toprağı derinden işlemeyen, traktör kuyruk miline bağlı olarak kullanılan toprak işleme aletleri kullanılır.
3. Organik bitkisel üretim yapılacak toprak; pH değeri 5.5-7 arasında, biyolojik ve mineralojik yapısı ve dokusu bozulmamış topraktır. Toprak yapısının bozulduğu durumlarda toprak iyileştiricileri kullanılır. Seralarda kullanılacak taşıma toprağın da bu özellikleri taşıması gerekir.
4. Organik bitkisel üretimde çok fazla sayıda ve gereksiz toprak işleme yapılmamalıdır. Toprak işlemede pulluk gibi derin kazan aletlerin en fazla beş yılda bir kullanılması gerekir. Böylece toprağa azot sağlayan bakterilerin idamesi sağlanır. Toprak işleme, traktöre takılarak çekilen tırmık, kültivatör, diskaro gibi ekipmanlarla yapılmalıdır.
Gübreleme
Organik bitkisel üretimde gübreleme kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Hayvancılığın organik tarım metoduyla yapıldığı işletmelerden gelen büyük ve küçükbaş organik hayvan gübreleri ve toprak iyileştiriciler ile yeşil gübreleme yoluyla gübreleme yapılır.
2. Yeterli organik hayvan gübresi bulunamaması durumunda, organik tarım metoduyla hayvancılık yapmayan işletmelerden sentetik katkı maddesi içermeyen hayvan gübreleri kullanılabilir. Ancak, kullanılan bu gübrenin organik gübre içerisindeki oranı % 25’i geçemez ve ekstensif tarım yapan işletmelerden gelen çiftlik gübresi kullanılabilir.
3. Yeşil gübrelemede uygun mikorobiyal veya bitkisel kökenli maddeler kullanılır.
4. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca, organik gübrenin de yetersiz kaldığının belirlendiği durumlarda, yönetmelikçe izin verilen gübre ve toprak iyileştiriciler, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun onayı ile doğal formunda kullanılır.
5. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, kullanılan gübrenin karışım olmasından kuşku duyarsa müteşebbisten gübre analizi yaptırtmasını ister.
6. Organik gübre üretimi ve ithalat ve/veya ihracatı, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde yapılır. Müteşebbis, organik gübre üretimi ve ithalat ve/veya ihracatı için ilk olarak bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna başvurur. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu ürünle ilgili her türlü analizi yaptırır ve analiz sonuçları ile birlikte ürünün organik tarımda kullanılıp kullanılamayacağına dair raporunu müteşebbise sunar. Talep edilmesi durumunda sertifika düzenleyerek müteşebbise verir. Sertifika verilen ürünün üretme izni için müteşebbis Bakanlık Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğüne başvurur. Bu kuruluş, ilgili Yönetmeliklere göre gerekli incelemelerden sonra uygunluk saptanırsa gerekli izni verir.
Ekim ve dikim
Organik bitkisel üretimde ekim ve dikim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Kullanılacak tohum, fide, fidan, anaç, misel, çelik gibi üretim ve çoğaltım materyali organik tarım metoduyla üretilmiş olmalıdır.
2. Üretim ve çoğaltım materyali, hastalık ve zararlılara karşı kimyasal ilaçlamaya tabi tutulmadan kullanılır.
3. Ekim, üretim şekli ve tipine göre elle veya kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun izin vereceği ekipmanlarla yapılır. Bu ekipmanlarla modern tarım metoduyla ekim yapılmışsa, ekipmanlar yıkanıp temizlendikten sonra kullanılır.
4. Organik üretim ve çoğaltım materyalinin özellikleri aşağıdaki şekilde olmalıdır:
a)Organik tohum; genetik olarak yapısı değiştirilmemiş, döllenmiş hücre çekirdeği içindeki DNA dizilimine dışarıdan müdahale edilmemiş, sentetik pestisitler, radyasyon veya mikrodalga ile muamele görmemiş biyolojik formunda olmalıdır.
b) Organik fide; organik tohumlardan elde edilmiş, üretimi sırasında sentetik bitki besleme ve büyütme maddeleri ile hormonların kullanılmadığı, toprak ve iklim koşullarına uygun, hastalık ve zararlılara dayanıklı olmalıdır.
c)Organik fidan, anaç; organik tohumlardan üretilen, üretimi sırasında sentetik bitki besleme ve büyütme maddeleri ile hormonların kullanılmadığı, toprak ve iklim koşullarına uygun, hastalık ve zararlılara dayanıklı, bir yaşından büyük olmalıdır.
d) Organik çelik; göz, kalem, dal şeklinde, organik tarım metoduyla yetiştirilen çok yıllık bitkilerden alınır, yöresel toprak ve iklim koşullarına uymalıdır.
e)Organik misel; organik tarım metoduyla üretilen kültür ve diğer mantarlardan elde edilir.
Bitki koruma
Organik bitkisel üretimde bitki koruma kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik tarım metoduyla bitkisel üretim yapılan tarım alanlarında kesinlikle kimyasal ot öldürücüler, büyümeyi durdurucular ve gerileticiler kullanılamaz.
2. Hastalık, zararlı ve yabancı otların kontrolünde aşağıdaki hususlar dikkate alınır.
a) Hastalıklara dayanıklı tür ve çeşit seçimi yapılmalıdır.
b) Uygun rotasyon programı hazırlanmalıdır.
c) Uygun toprak işleme yöntemleri uygulanmalıdır.
d) Kültürel, biyolojik ve biyo teknik mücadele metotları uygulanmalıdır.
e) Yabancı otlar elle veya çapalama yöntemiyle yok edilmelidir.
Sulama
Organik bitkisel üretimde sulama kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik tarım metoduyla bitkisel üretim yapılan tarım alanlarında salma sulama teknikleri kullanılamaz.
2. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından, toprağın, sulu arazi tasnif ve geçirgenlik hızı değerinin tespitinin yaptırılması sağlanır.
3. Bitkinin vejetasyon süresince tüketeceği su miktarına göre su planı hazırlanır.
4. Araziye su ölçüm cihazı yerleştirilir, plana göre sulama suyu ölçülerek kullanılır. Suyun basınçlı veya basınçsız kapalı sulama teknikleri ile bitkinin kök bölgesine verilmesi esastır.
5. Karık sulamaya zorunlu hallerde kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde izin verilir.
6. Drenajı bozuk, geçirgenliği düşük, ağır killi ve tınlı topraklarda drenaj sistemi kurulmalıdır. Drenaj sisteminden elde edilen drenaj suyu ile sulama yapılamaz.
7. Bağ, bahçe, seracılık ve örtü altı sebzecilik sulamalarında damla sulama yöntemi uygulanır.
8. Tarla, mera ve otlak sulamalarında yağmurlama yöntemi uygulanır.
Hasat
Organik bitkisel üretimde hasat kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik ürünlerin hasadında kullanılan teknik araç ve gereçlerin ekolojik tahribat ve kirlilik oluşturmaması esastır.
2. Elle yapılan hasatlarda toplayıcılar eldiven kullanmalıdır. Elle toplama materyalleri; tahta, hasırdan yapılmış sepetler, kasalar ve sandıklar, organik pamuk, kendir gibi maddelerden yapılmış bez torbalar, karton, kâğıt gibi malzemeden yapılmış kaplar ile organik yapıdaki veya ürünün organikliğini bozmayacak yapıdaki diğer kaplardır. Toplama materyallerinde gerekli hijyen tedbirleri alınır.
3. Makine ile hasatta, hasat makinesi tüm artıklardan temizlenir, mümkünse ürünle temas edecek kısımlar yıkanır.
4. Ormanlar, doğal alanlar ve tarımsal alanlarda doğal olarak yetişen yenilebilir bitki ve kısımlarının toplanmasında aşağıdaki koşullar sağlanmalıdır:
a) Toplama alanı kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca 1 yıl önce gözlem altına alınır.
b) Toplama alanı son iki yıl içinde yangın geçirmiş olmamalıdır.
c) Toplama alanında anız yakılmaz.
d) Toplama alanında son iki yıl içinde karantina tedbirleri alınmış olmamalıdır.
e) Toplama alanındaki doğal ortam veya türlerin muhafazası sağlanmalıdır.
Organik mantar üretimi
Organik mantar üretiminde; yalnız aşağıdaki üretim materyali kullanılır:
1. Organik gübre, kimyasal olarak muamele görmemiş torf, kesimden sonra kimyasal muamele görmemiş odun, doğal yapısındaki toprak, hiçbir kimyasal madde içermeyen su, yönetmelikçe izin verilen toprak iyileştiriciler ve mineral gübreler.
2. Bu maddeler tek başlarına veya karışım halinde kullanılabilirler. Ancak, karışım kompost oluşumundan önce yapılmalı, kompost fermantasyona bırakıldıktan sonra yeni maddeler eklenmemeli, karışımın oranının hesaplanması ise; kompostun toplam ağırlığından, kaplama materyali olarak kullanılan toprak ve kompost içindeki su miktarı çıkarıldıktan sonra yapılmalıdır.
Seralarda organik üretim
Seralarda organik üretim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Seralarda kullanılacak toprak, organik özelliğini yitirmemiş olmalı, organik tohum veya çoğaltma materyali kullanılmalıdır.
2. Bitki besin ihtiyacında, yönetmelikçe belirtilen toprak iyileştiriciler ve gübreler kullanılır.
3. Sera örtüsü olarak cam veya polietilen malzeme kullanılabilir. Ancak; polietilen malzeme kullanıldıysa, açılabilir kullanımda olmalı, uygun havalarda açarak havalandırma yapılmalıdır.
4. Döllemede bombus arıları kullanılabilir.
5. Bitki korumada, yönetmelikçe izin verilen koruyucular kullanılır.
6. Sulamada kanalizasyon suyu kullanılamaz. Damla sulama yöntemi kullanılır.
7. Toprak işleme, gübreleme ve hasat, mümkün ise elle kullanılan ekipmanlarla yapılır. Makine ile yapılıyorsa alet ve ekipmanın temizliğine dikkat edilir.
8. Seranın iyi bir şekilde doğal havalanması sağlanmalıdır.
9. Isıtma sera içinde kömür ve linyit sobalarıyla yapılamaz.
10. Sera toprağı karışımı hazırlanması ve ticareti, Bakanlık Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğünün izni ile bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde yapılır. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun düzenleyeceği sertifika ile Bakanlık Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğüne başvurularak izin talebinde bulunulur.
Organik hayvansal üretim
Organik hayvansal üretimde genel kurallar aşağıda belirtilmiştir.
1. Hayvancılık; hayvan gübresi ihtiyacını karşılaması, baklagil ve yem bitkileri gibi yenilenebilir doğal kaynakların kullanılması, meraların uzun dönemde toprak üretkenliğinin korunması ve iyileştirilmesi ve sürdürülebilir tarımın geliştirilmesine katkıda bulunması bakımından, bitkisel üretimle birlikte ele alınmalıdır. Yine, toprak-bitki, bitki-hayvan ve hayvan-toprak arasında karşılıklı bağımlılığın oluşması, toprağın organik maddesinin iyileştirilmesi ve bitkilerin beslenme ihtiyaçlarını karşılaması, tarımsal üretim sistemleri dengesinin oluşmasına katkıda bulunması ve biyolojik çeşitliliği teşvik etmesini sağlaması açısından yapılmalıdır.
2. Organik hayvancılıkta, tür ve ırk seçiminde yerel koşullar göz önüne alınır, doğal olarak hastalığa dayanıklı tür ve ırk seçimine dikkat edilir. Burada açıklanmayan hususlarda; 10/3/2001 tarih ve 24338 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4631 sayılı Hayvan Islahı Kanununun hükümleri uygulanır.
3. Organik tarım metoduyla üretim yapan işletmelerden getirilen ve tamamen organik yemlerle beslenilen, üretme ve çoğaltmada kullanılacak, genetik yapısı değiştirilmemiş, çevreye, iklim koşullarına ve hastalıklara dayanıklı hayvanlar damızlık olarak kullanılır.
4. Damızlık hayvanlardan tamamen doğal yöntemlerle elde edilen, saklanan ve kullanılan hayvan suni tohumlama materyalleri ile hayvan çoğaltma yapılır. Embriyo transferi yasaktır.
5. Organik hayvancılık yapacak işletme, serbest otlama alanına sahip olmalı, mera alanlarına erişebilmeli ve birim alan başına düşen hayvan sayısı, üretim biriminde entegre hayvancılık ve bitkisel üretime yeterli hayvan gübresi sağlayabilecek şekilde sınırlı olmalıdır. Organik gübre stoklama kapasitesi ya da yayılan nitrojen miktarı kullanılan tarımsal alanda 17 kg/N/da/yılı aşmamalıdır. Bu miktar aşıldığında, müteşebbisin aynı bölgede başka bir alan edinmesi veya kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun onayı ile komşu işletmelerde bu olanağı sağlaması gereklidir. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu çevre koruma maksadıyla stoklama kapasitesini azaltabilir.
6. Organik hayvancılıkta aynı üretim biriminde bulunan tüm hayvanlar bu Yönetmelikteki hükümlere göre yetiştirilmelidir. Ancak, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yetiştirilmeyen hayvanlar, yetiştirildikleri binaların ve arazilerin bu Yönetmelik kurallarına uygun olarak yetiştirme yapan birimlerden açıkça ayrı olması şartıyla ve ayrı türlerin bulunması durumunda işletmede bulunabilirler.
7. Bu Yönetmelik hükümlerine göre yetiştirilmeyen hayvanlar, bu Yönetmelik hükümlerine göre yetiştirilen hayvanlar ile aynı anda merada olmamalıdır. Ancak; kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun izni olması şartıyla aynı merayı kullanabilirler.
8. Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yetiştirilen hayvanlar aşağıdaki hususların bulunması şartıyla normal arazilerde otlatılabilirler.
a) Araziler geçiş sürecini tamamlamış olmalıdır.
b) Dekar başına hayvan sayısı, 17 kg/N/da/yıldan fazla olmayacak şekilde olmalıdır.
c) Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yetiştirilen ancak bu arazileri kullanan hayvanlardan elde edilen her çeşit ürün, bu hayvanların bu Yönetmelik hükümlerine uygun olmayan hayvanlardan yeterince ayrı tutulduğunun bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca onayı durumunda organik olarak kabul edilecektir.
9. Organik hayvan yetiştiriciliği ve hayvansal üretim yapacak üretici müteşebbis geçiş sürecine alınır. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu Komitenin onayını alarak geçiş süresini uzatabilir veya kısaltabilir.
10. Organik hayvancılığa geçiş sürecinde, işletmenin hayvan yemi için kullandığı tüm arazi de bitkisel üretim için geçerli geçiş sürecine alınır. Bu süreç, kürk hayvanları için bir yıla indirilebilir.
11. Yeni bir işletme tesisinde, yeterli miktarda organik olarak yetiştirilmiş hayvan bulunmadığında, sürünün yenilenmesine veya yeniden oluşturulmasına, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından izin verilmesi durumunda, modern tarım metoduyla üretilmiş hayvanlar aşağıdaki koşullara bağlı olarak organik çiftliklere getirilebilirler.
a) Besiye alınacak danalar dört aylıktan büyük olamaz.
b) Besiye alınacak kuzu ve oğlaklar dört haftadan büyük olamaz.
c) Damızlıkta kullanılacak hayvanlar 14 aylıktan büyük olamaz.
d) Yumurta üretimi için piliçler 18 haftadan büyük olamaz.
e) Etlik piliçler geldikleri çiftlikten ayrıldıklarında üç günlükten büyük olamaz.
f) Danalar, sütten kesildikleri andan itibaren bu Yönetmelik kurallarına uygun olarak yetiştirilmiş olmalı ve her durumda altı aydan büyük olamaz.
g) Damızlık vasıflarını yitirmiş ve sütten kesilmiş küçükbaşlar, sütten kesildikleri andan itibaren bu Yönetmelik kurallarına uygun olarak yetiştirilmiş olmalı ve her durumda 45 günlükten büyük olamaz.
h) Domuz yavruları sütten kesildikleri andan itibaren bu Yönetmelik kurallarına uygun olarak yetiştirilmiş olmalı ve 25 kg’dan büyük olamaz.
i) Büyükbaş sayısının azami % 10 ve yetişkin domuz, koyun ve keçi sayısının azami % 20’sinden fazla olmaması kaydıyla, doğal büyümenin desteklenmesi ve sürülerin yenilenmesi amacıyla her yıl organik üretim yapmayan çiftliklerden dişi hayvan getirilebilir. Bu yüzdeler, işletmede önemli ölçüde büyütme yapılırsa, herhangi bir tür değişikliğine gidilirse, yeni hayvancılık ihtisas alanının geliştirilmesi durumunda kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun onayı ve Komitenin mutabakatı ile % 40’a kadar arttırılabilir.
j) Yukarıda belirtilen yüzdeler on adetten az büyükbaş hayvan veya beş adetten az küçükbaş ve domuz bulunan üretim birimlerinde uygulanmayacaktır. Bu birimlerde yukarıda belirtilen yenileme işlemleri yılda azami bir hayvan ile sınırlı olacaktır.
k) Hayvanların organik olmayan hayvansal üretim yapan çiftliklerden sağlanması durumunda hayvan sağlığı kurallarına dikkat edilir. Özel koşullar ve karantina dönemine bağlı olarak kontrol testleri yapılır.
12. Organik hayvan ve hayvansal ürünlerde geçiş süreci aşağıda belirtilmiştir.
a) Et üretimine yönelik büyükbaşlarda 12 ay ve her durumda yaşam süresinin dörtte üçü kadar olmalıdır.
b) Küçükbaş ve domuzda altı aydır.
c) Süt üretimine yönelik hayvanlarda altı aydır.
d) Et üretimine yönelik kanatlılarda, üç günlükten önce getirilmeleri kaydıyla 10 hafta, yumurta üretimine yönelik kanatlılarda altı haftadır.
e) Kasaplık danalarda altı ay, küçük geviş getirenlerde iki aydır. Kasaplık hayvanlar, satış veya kesim zamanına kadar organik üretim biriminde yetiştirilmiş olmalıdırlar.
13. Doğal büyüme ve hayvanların yenilenmesi için her yıl yetişkin büyük baş hayvanların minimum % 10’u ile küçükbaş hayvanların % 20’si sürü yenileme payı olarak ayrılır.
14. Organik hayvan yetiştiriciliği ve hayvansal üretim yapan işletmeler, hayvanların giriş ve çıkışı ile tüm tedavi uygulamalarıyla ilgili güncel, detaylı ve muntazam kayıtlar tutar. Hayvanlara kimlik verilir.
Organik hayvansal üretimde yem temini ve hayvan besleme: Organik hayvansal üretimde yem temini ve hayvan besleme kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik hayvan yetiştiriciliği yapan işletme serbest otlak alanına sahip olmalı, çiftlik hayvanları çayır-mera alanları üzerinde beslenmelidir. İşletmenin toplam hayvan sayısı hektar başına iki büyükbaş hayvan sınırını geçemez. Mera ve otlaklarda besleme yapılacaksa, alanın önceden kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından organik tarım kurallarına uygun olup olmadığının tespiti yapılır. Mera ve otlakların organik tarım kurallarına uygun olması gereklidir. Mera ve otlaklarda kimyasal gübreleme ve mücadele yapılmamış olmalıdır. Burada açıklanmayan hususlarda 28/2/1998 tarih ve 23272 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4342 sayılı Mera Kanununun hükümleri uygulanır.
2. Yem kullanımındaki amaç, üretimin azami düzeye çıkarılmasından çok, hayvanların muhtelif gelişim evrelerindeki beslenme ihtiyaçları karşılanırken kaliteli üretimin sağlanmasıdır. Besicilikte et üretiminin azamiye çıkarılması amaçlandığından bu madde uygulanmaz. Hayvanların zorlama ile beslenmesi yasaktır.
3. Hayvanlar organik olarak üretilmiş yem maddeleri ile beslenmelidir. Yaygın hastalık nedeniyle üretimde ciddi bir düşüş bekleniyorsa, Komitece açıklanan bulaşma dönemi boyunca, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde, toplam yemin % 40’ını geçmemek üzere modern yem verilebilir.
4. Hayvanlar, tercihen yetiştirildikleri işletmeden sağlanan yemlerle, buna imkân olmaması halinde bu Yönetmelik kurallarına uygun hareket eden diğer birimlerden veya işletmelerden sağlanan yemlerle beslenirler.
5. Ortalama olarak rasyon formüllerinin % 30’una kadarı geçiş sürecindeki maddeleri içerebilir. Geçiş sürecindeki yem maddeleri aynı işletmeden geliyorsa bu oran % 60’a artırılabilir.
6. Genç memelilerin beslenmesi ana sütüne dayanmalıdır. Tüm memeliler türlere bağlı olarak asgari bir süre için ana sütü ile beslenmelidir. Bu süre; büyükbaş türleri için üç ay, küçükbaş için 45 gün ve domuzlar için 40 gündür.
7. Günlük rasyon en az % 60’ı kaba yem olmak üzere taze ot, kuru ot veya silaj içerir. Ancak, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, süt verme döneminin ilk evrelerinde süt üretimine yönelik hayvanlarda azami üç aylık bir süre için % 50 oranına kadar bir indirime izin verebilir.
8. Çiftçinin yemlerini yalnızca organik üretimden sağlayamaması durumunda modern yem maddelerinin sınırlı oranda kullanılmasına izin verilir. Her yıl için izin verilen modern yem maddeleri azami kullanım oranı ot obur hayvanlarda % 10 ve diğer türlerde % 20’dir. Bu rakamlar tarımsal kaynaklı yem maddelerinin kuru madde oranı yüzdesi olarak yıllık bazda hesaplanır. Göç dönemleri hariç olmak üzere günlük rasyonda izin verilen modern yem maddeleri oranı % 25 olup, kuru madde yüzdesi olarak hesaplanır.
9. İstisnai hava koşulları nedeniyle yem üretiminde kayıp olması halinde, afet bölgesinde ve kısa bir süre için kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun belirleyeceği oranda modern yem maddelerinin kullanımına izin verilebilir.
10. Kanatlılarda besi aşamasında kullanılan yem formülü asgari % 65 tahıl içermelidir.
11. Domuz ve kanatlı rasyonlarına kaba yem, taze veya kuru ot ya da silaj eklenmelidir.
12. Yalnızca yönetmelikçe belirtilen ürünler silaj yapımında, katkı ve işleme maddesi olarak kullanılabilirler.
13. Yönetmelikçe belirtilen tarımsal kaynaklı bitkisel yem maddeleri kimyasal çözücü kullanılmadan üretilmiş veya hazırlanmışsa hayvan beslenmesinde kullanılabilir.
14. Hayvan kaynaklı yem maddeleri, yönetmelikte yer alıyorsa kullanılabilir.
15. Organik hayvancılıkta yönetmelikte belirtilen eser maddeler, vitaminler, provitaminler vb etkisi olan kimyasal açıdan tam tanımlı maddeler ve mineral kaynaklı yem maddeleri kullanılabilir.
16. Enzimler, mikroorganizmalar, birleştiriciler, katılaşmayı önleyici karışımlar ve katılaştırıcılar, yem işlemeye mahsus yardımcı elementler, yönetmelikte yer alıyorsa kullanılabilir.
17. Antibiyotikler, koksidiyostatikler, ilaç maddeleri, büyütücüler veya büyümeyi veya üretimi geliştiren diğer maddeler hayvan beslenmesinde kullanılmaz.
18. Yem maddeleri, bileşik yem maddesi katkı maddeleri, yem işlemeye mahsus yardımcı karışımlar ve hayvan beslenmesinde kullanılan ürünler genetik değişimden geçirilmiş organizmalar veya bunlardan elde edilen ürünlerden elde edilmiş olmamalıdır.
Hayvan sağlığı ve veteriner müdahalesi: Organik hayvansal üretimde hayvan sağlığı ve Veteriner Hekim müdahalesi kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik hayvan yetiştiriciliğinde, hayvanların genetik yapısı değiştirilemez ve genetik yapısı değiştirilmiş organizmalar ve bunlardan üretilmiş ürünler organik tarım metoduna uygun olmadığından, organik hayvansal üretimde girdi olarak kullanılamaz. Gen teknolojisi metotları ile hayvan ıslahına izin verilmez. Antibiyotikler, koksidiyostatikler ve diğer büyümeye yardımcı suni karışımlar ve erken doğum için östrusun hazırlanması veya zamanlanması gibi üremeyi kontrol edici veya başka amaçlar için hormonların veya benzer maddelerin kullanılması yasaktır. Yine de tedavi edici uygulama olarak hormonlar hayvan üzerinde uygulanabilir.
2. Kuyruk kesme, koyunların kuyruklarına elastik bant yapıştırma, diş kesme, gaga kesme, kanatları yolma gibi yöntemler uygulanmaz. Ancak, hadım etme ve boynuz köreltme hayvana zarar vermemek şartı ve kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun onayıyla uygulanır. Bu uygulamalar en deneyimli personel tarafından yapılmalı ve hayvana acı çektirilmemesine çok dikkat edilmelidir.
3. Hastalıklara karşı direncin güçlenmesi ve enfeksiyonların önlenmesi bakımından her türün ihtiyaçlarına uygun gerekli tedbirler alınmalıdır.
4. Hayvanların doğal bağışıklıklarının kazanılması için merada otlatma yapılmalı ve yüksek kalite yemler kullanılmalıdır.
5. Tüm önleyici tedbirlere rağmen bir hayvanın hastalanması veya yaralanması durumunda, gerekiyorsa uygun bir barınakta izole edilerek derhal tedavi edilmelidir.
6. Organik tarımda veteriner ilaç uygulamaları aşağıdaki prensiplere uygun olmalıdır.
a) Tedaviye alınan hayvan türü üzerinde tedavi edici etkisinin bulunması ve tedavi koşullarına uygun olması kaydıyla kimyasal bileşimli ilaç uygulamaları yerine, bitki alıntı ve özleri gibi bitkisel ilaçlar, bitki, hayvan veya mineral kaynaklı maddeler, eser maddeler ve ürünleri ve homeopat tedavi yöntemi kullanılmalıdır.
b) Yukarıda bahsedilen maddelerin kullanımının hastalıkla veya yaralanmayla mücadelede yetersiz kalması veya yetersiz kalmasının muhtemel olduğu ve hayvanın acı çekmemesi için tedavinin gerekli olduğu durumlarda veteriner sorumluluğunda kimyasal bileşimli ilaçlar veya antibiyotikler kullanılabilir.
c) Önleyici veya koruyucu olarak kimyasal bileşimli veteriner ilaçları veya antibiyotiklerin kullanılması yalnızca kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun onayı ile kullanılabilir.
d) Üretim biriminin bulunduğu belirli bir alanda bir hastalığın ortaya çıkması halinde, bağışıklık sağlayan veteriner ilaçları kullanılabilir.
e) Veteriner ilaçları kullanılacağı zaman konulan teşhis, pozolojisi, müdahale yöntemi, tedavi süresi ve ilacın yasal kesilme süresi ile birlikte kullanılan ürün tipi açıkça kayıt edilmelidir.
f) Hayvanlar veya hayvan ürünleri organik ürün olarak pazarlanmadan önce bu durum kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna bildirilmelidir. Tedavi edilen hayvanlar, büyükbaşlarda tek tek, kanatlılarda ve küçükbaşlarda tek tek veya gruplandırılmış olarak açıkça belirlenmelidir.
g) Bir hayvana normal koşullarda verilen veteriner ilaçlarının son uygulandığı tarih ile bu hayvanlardan organik ürün elde edilme tarihi arasındaki süre ilacın tanımlanmış kesilme süresinin iki katı olacak veya kesilme süresi belirtilmemiş hallerde 48 saat olacaktır.
h) Aşı uygulamaları, parazit tedavisi, bir hayvana veya hayvan grubuna bir yıl içerisinde ikiden fazla veya azami üç kez kimyasal bileşimli veteriner ilaçlarının veya antibiyotiklerin uygulanması halinde, söz konusu hayvanlar veya bu hayvanlardan elde edilen ürünler bu Yönetmeliğe uygun olarak üretilmiş ürün sıfatıyla satılamazlar ve kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun izni ve Komitenin mutabakatı şartıyla yeniden geçiş sürecine alınırlar.
i) Kasaplık hayvanlar kesimden önceki 2 ay, süt ürünleri 7 gün ve yumurta 5 gün içerisinde sentetik ilaç verilmiş ise organik ürün olarak satılamaz.
j) Kanatlılarda yumurtlamayı ve yumurta sarısını artırıcı yada kalite düzenleyici sentetik maddeler ile doğal olmayan yöntemler kullanılamaz.
Hayvan bakımı ve barınaklar: Organik hayvansal üretimde hayvan bakımı ve barınak kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Hayvan barınakları, sıhhi bir yapı malzemesinden inşa edilmeli, barınak koşulları hayvanların biyolojik ve ırk ihtiyaçlarını karşılamalıdır. Hayvanlar yem ve suya kolayca ulaşabilmelidirler. Binaların yalıtımı, ısınması ve havalandırılması hava akımını, toz seviyesini, ısıyı, nispi nemi ve gaz konsantrasyonunu hayvanlara zarar vermeyecek sınırlar içerisinde tutacak şekilde olmalıdır. Binalara çok iyi bir şekilde doğal hava ve ışık girmelidir.
2. Hayvanların bağlı olarak tutulması yasaktır. Ancak, bağlama işleminin emniyet veya hayvanın rahatlığı açısından gerekli olduğuna ve bağlama işleminin sınırlı bir süre için yapılacağına dair bir gerekçe ortaya çıkarsa, yalnızca büyükbaş hayvanlar, iyi aydınlatılmış ve havalandırılmış sıhhi barınaklarda, düzenli dışarı çıkarılarak dolaştırılmaları, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından izin verilmesi kaydıyla bağlanabilirler.
3. Küçük işletmelerde, büyükbaş hayvanlar haftada en az iki kez meraya, açık hava barınaklarına veya gezinti alanlarına çıkarılmaları, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından izin verilmesi kaydıyla bağlanabilirler.
4. Hayvanların gruplar halinde yetiştirilmeleri durumunda grubun büyüklüğü, hayvan türünün gelişim evrelerine ve davranış biçimlerine bağlı olarak, bir uzman görüşü ışığında kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca belirlenir. Hayvanları kansızlığa yol açacak koşullarda tutmak veya diyet uygulamak yasaktır.
5. Gerekli ise, doğal otlaklar, açık hava gezinti alanları veya açık alanlar yerel hava koşullarına ve ilgili türe bağlı olarak yağmura, rüzgâra, güneşe ve aşırı sıcaklığa karşı yeterli korunma sağlamalıdır.
6. Uygun iklim koşullarının hayvanların açık havada yaşamalarına imkân verdiği alanlarda hayvan barınaklarının yapılması zorunlu değildir.
7. Binalardaki hayvan yoğunluğu hayvanların türlerine, soyuna ve yaşına bağlı olarak rahat ve iyi durumda olmalarını sağlayacak şekilde olmalıdır. Özellikle hayvan grubunun büyüklüğü ve cinsiyetlere bağlı olarak hayvanların davranışları göz önüne alınacaktır. Optimum yoğunluk hayvanlara rahatça ve doğal olarak durabilecekleri, kolayca yatabilecekleri, dönebilecekleri, kendilerini temizleyebilecekleri, tüm doğal pozisyonları alabilecekleri ve gerinme ve kanat çırpma gibi tüm doğal hareketleri yapabilecekleri yeterli büyüklükte yer sağlayacak şekilde olmalıdır.
8. Kapalı barınakların ve açık gezinti alanlarının asgari alanları ve farklı hayvan türleri ve kategorileri için diğer barınak özellikleri yönetmelikçe belirtildiği gibidir.
9. Meralarda, diğer otlaklarda, fundalıklarda, sulak alanlarda, çalılıklarda ve diğer doğal veya yarı doğal habitatlarda bulunacak açık hava hayvan yoğunluğu toprağın yumuşamasının ve aşırı otlatmanın engellenmesi bakımından yeterince az olmalıdır.
10. Barınaklar, ağıllar, teçhizat ve kaplar enfeksiyon bulaşmasının önlenmesi ve hastalık taşıyıcı organizmaların oluşmaması için doğru biçimde temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Hayvan binalarının ve tesislerinin temizlenmesi ve dezenfeksiyonu için yalnızca yönetmelikçe belirtilenler kullanılabilir. Dışkı, idrar ve yenmemiş veya dökülmüş yemler kokunun önlenmesi ve böcek ve kemirgen hayvanların cezp edilmemesi için gerekli sıklıklarda kaldırılmalıdır. Hayvanların tutulduğu binalardan ve diğer tesislerden böceklerden ve diğer zararlılardan arındırılması için, yalnızca yönetmelikçe belirtilenler kullanılabilir.
11. Bütün memeli hayvanlar, kısmen kapalı olabilecek meralara veya açık hava gezinti alanlarına veya açık alanlara erişebilmeli ve havanın fiziki ve iklim koşullarının ve zemin şartlarının imkân verdiği hallerde bu alanları kullanabilmelidir.
12. Ot obur hayvanların otlama dönemlerinde meralara erişebilmeleri halinde ve kış barınaklarının hayvanlara hareket serbestliği vermesi durumunda, kış aylarında hayvanlara açık gezinti alanları ve açık alanlar sağlanması zorunluluğu kaldırılabilir. Bu konudaki kurallar aşağıdaki gibidir.
a) Bir yıldan yaşlı boğalar meralara ve açık gezinti alanlarına erişebilmelidirler.
b) Besiye yönelik büyükbaşlar, domuzlar ve küçükbaşlar, yaşam sürelerinin beşte birini geçmemesi kaydıyla ve her durumda kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun belirleyeceği süre kadar kapalı alanlarda kalabilirler.
13. Hayvan barınaklarının zemini düzgün ama kaygan olmamalıdır. Toplam zemin alanının asgari yarısı, parçalı veya ızgaralı olmayıp, sert ve düz olmalıdır.
14. Barınaklarda parçalı olmayan düz satıhlı rahat, temiz ve kuru uzanma/dinlenme alanı bulunmalıdır. Dinlenme alanında ottan oluşturulan bol miktarda kuru yatma yeri bulunmalıdır. Altlık sap-saman veya diğer uygun doğal maddeden oluşmalıdır. Altlık olarak kullanılan materyal, organik tarımda gübre olarak kullanılmasına izin verilen her türlü mineral ürün ile iyileştirilebilir ve güçlendirilebilir. Bir haftalık olduktan sonra buzağıların tek kişilik yerlerde barındırılması yasaktır.
15. Kanatlılar doğal otlaklarda yetiştirilmelidir ve kafeslerde tutulamazlar. Hayvanın rahatlığı veya hijyen şartları nedeniyle su kanatlıları iklim şartlarının elverdiği zamanlarda akarsulara, gölet veya göllere erişebilmelidirler.
16. Tüm kanatlı binaları aşağıdaki asgari şartları karşılamalıdır.
a) Zeminin asgari üçte biri parçalı veya ızgaralı yapıda değil düz satıh olmalı ve sap-saman, talaş, kum veya kısa çim gibi maddelerle kaplı olmalıdır.
b) Yumurta tavukları binalarında tavuklara ayrılan zeminin büyük bir kısmı dışkı toplanmasına elverişli olmalıdır.
c) Kanatlı grubunun ve kanatlının büyüklüğü ile orantılı büyüklükte tünek bulunmalıdır.
d) Kanatlının büyüklüğüne göre giriş/çıkış delikleri olmalı ve bu delikler kanatlı barınağının her 100 m2’si için asgari toplam 4 m uzunlukta olmalıdır.
e) Her kanatlı barınağı 4800 adet etlik piliç, 3000 adet yumurta tavuğu, 5200 adet Afrika tavuğu, 4000 adet dişi Muscovy veya Pekin ördeği, 3200 adet erkek Muscovy veya Pekin ördeği veya diğer ördekler, 2500 adet et horozu, kaz veya hindiden fazla hayvan barındırmamalıdır.
f) Her hangi bir üretim biriminde bulunan et üretimine yönelik kanatlı barınaklarının toplam kullanılabilir alanı 1600 m2’yi aşmamalıdır.
g) Yumurta tavuklarında doğal ışığa ilaveten günde azami 16 saat ışık sağlanacak şekilde suni ışıklandırma kullanılabilir ancak suni ışıklandırma olmadan asgari sekiz saat dinlenme süresi uygulanacaktır.
h) Kanatlılar iklim koşullarının elverdiği durumlarda açık hava barınaklarına alınmalı ve mümkün olan hallerde bu durum yaşamlarının asgari üçte birinde uygulanmalıdır. Bu açık hava barınakları çoğunlukla bitki örtüsü ile kaplanmalı, koruyucu tesisler bulunmalı ve hayvanların yeterli sayıda su ve yem yalaklarına erişmelerine imkân vermelidir.
i) Yetiştirilen her kanatlı gurubu arasındaki sürede binalar sağlık nedenleriyle hayvanlardan boşaltılmalıdır. Bu süre içerisinde binalar ve tesisat temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Ayrıca, her kanatlı grubunun yetiştirilmesi tamamlandığında açık hava barınakları sağlık nedeniyle boş bırakılarak bitki örtüsünün yeniden gelişmesine imkân verilmelidir. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, barınakların boş bırakılması gereken dönemleri belirleyecekler ve kararlarını Komiteye bildireceklerdir. Bu gereklilik barınaklarda tutulmayan ve gün boyunca serbestçe gezinen küçük miktarlardaki kanatlılara uygulanmayacaktır.
Nakliye ve kesim: Organik hayvan nakliyesi ve kesim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Hayvanların nakilleri stressiz ve kısa zamanda gerçekleştirilecek şekilde yapılır.
2. Yükleme ve boşaltma işlemleri dikkatlice ve hayvanları zorlamak amacıyla her hangi bir elektriksel aygıt (şok) kullanılmadan gerçekleştirilmelidir. Nakliye öncesi ve esnasında her hangi bir yatıştırıcı ilaç kullanılması yasaktır.
3. Kasaplık hayvanlara kesim esnasında stres yaratmayacak şekilde davranılır, uygun kesim yöntemleri uygulanır. Mümkün olan durumlarda ayrı kesim haneler kullanılır. Mümkün olmayan durumlarda ise modern yöntemle beslenmiş hayvanların kesiminden sonra, kesim hane yönetmelikte belirtilenler ile temizlendikten sonra, organik hayvanların kesimi yapılır. Konvansiyonel hayvanlarla organik hayvanların kesim işlemi aynı kesim hanede, aynı anda yapılamaz.
4. Kanatlılarda asgari kesim yaşları aşağıda belirtilmiştir.
Tavuklar
81 günlük
Et horozları
150 günlük
Pekin ördeği
49 günlük
Dişi Muscovy ördeği
70 günlük
Erkek Muscovy ördeği
84 günlük
Yaban ördeği
92 günlük
Afrika tavuğu
94 günlük
Hindi ve kaz
140 günlük
Hayvan gübresi: Organik hayvan gübresi kullanma, bulundurma ve koruma kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. İşletmede kullanılan toplam gübre miktarı, kullanılan tarım alanında yılda dekar başına 17 kg azotu aşamaz.
2. Organik üretim yapan işletmeler organik üretim fazlası gübrelerini dağıtmak amacıyla bu Yönetmelik hükümlerine uyan diğer işletmelerle işbirliğine gidebilirler. Kullanılan tarım alanında gübreden yılda dekar başına azami 17 kg azot sınırı böyle bir işbirliği içine giren tüm organik üretim yapan birimler bazında hesaplanacaktır.
3. Hayvan gübresi depolama tesislerinin kapasitesi doğrudan tahliye veya yüzeysel akıntı ve toprağa karışma yoluyla su kirlenmesini önleyecek şekilde olmalıdır.
4. Sağlıklı bir gübre yönetiminin sağlanması için hayvan gübresi depolama tesislerinin kapasitesi, üretim biriminin nitrata hassas bölgede bulunması hallerinde, araziye gübre uygulamasının uygun olmadığı veya gübre uygulamasının yasak olduğu en uzun dönem göz önüne alınarak belirlenen depolama kapasitesinden fazla olmalıdır.
5. Hayvan gübresi, yönetmelikçe belirtilen ürünler, orman ağaç yaprakları, saman ve yönetmelikçe belirilen diğer maddelerle karıştırılarak, en fazla 1/4 oranında su ile malç haline getirilip, üstü toprakla kaplanmak suretiyle, kompost haline getirilerek, bitkisel üretimde gübreleme zamanına kadar bekletilebilir.
Organik arı yetiştiriciliği
Organik arı yetiştiriciliği ile ilgili kurallar aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik arı yetiştiriciliği yapılacak alan, asgari uçuş çapı 3 km. olmak koşuluyla, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca 1 yıl önceden kontrol altına alınır. Tarımsal üretim yapılmayan alanlarda geçiş süreci uygulanmaz. Bu Yönetmelikte hükme bağlanmamış konularda 23/9/1994 tarih ve MKD-B-1-01/94-66 sayılı Makam Olur’u ile yürürlüğe giren Arıcılık Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
2. Arıcılık, arıların polenizasyon faaliyetleri yoluyla çevrenin, tarım ve orman ürünlerinin korunmasına katkıda bulunan önemli bir faaliyettir. Arıcılık ürünlerinin organik üretim olarak nitelendirilmesi kovanların özellikleri ve çevre kalitesi ile yakından ilişkilidir. Bu nitelendirme aynı zamanda arıcılık ürünlerinin elde edilmesi, işlenmesi ve depolanması koşullarına da bağlıdır. Bu nedenle; arıcılık yapılan alan, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından uzmanlara etüt ettirilerek denetim altına alınmalıdır.
3. Bir müteşebbisin, aynı bölgede birçok arıcılık birimini işletmesi durumunda bütün birimlerin bu Yönetmelik gereklerine uygun olması gerekmektedir.
4. Arıcılık ürünleri yalnızca bu Yönetmelik hükümlerinin asgari bir yıl uygulanması kaydıyla organik ürün olarak satılabilir.
5. Tür seçiminde, arıların yerel koşullara adapte olabilme kapasitesi, dayanıklılıkları ve hastalıklara karşı dirençlilikleri göz önüne alınmalıdır. Apis mellifera türleri ve eko tipleri tercih edilmelidir.
6. Kovanlar kolonilerin bölünmesi veya bu Yönetmelik hükümlerine uygun işletmelerden oğul veya kovan alınarak oluşturulmalıdır.
7. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşundan önceden izin alınması kaydıyla bu Yönetmelik kurallarına uygun olmayan mevcut üretim birimlerindeki kovanlar, organik arıcılıkta kullanılabilir.
8. Bir yıllık geçiş süreci içerisinde, arı oğulları, bu Yönetmelik hükümlerine göre üretim yapmayan arıcılardan sağlanabilir.
9. Sağlık veya felaket nedenleriyle yüksek hayvan ölümlerinin olması durumunda ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun kovanların mevcut olmaması halinde, geçiş sürecine tabi olmaları kaydıyla, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından kovanların yeniden oluşturulmasına izin verilebilir.
10. Kovanların yenilenmesi amacıyla, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olmayan, yılda % 10 oranında kraliçe arı ve arı beyi, organik üretim yapan birimlerden alınan peteklere veya petek temellerine yerleştirilmeleri kaydıyla, organik üretim yapılan birimlere alınabilir. Bu durumda geçiş süreci uygulanmaz.
11. Kovanların yerleşimi aşağıdaki hususlara uygun olmalıdır.
a) Arılar için yeterli miktarda doğal nektar, bal özü ve polen kaynağı bulunmalı ve suya erişim imkânı olmalıdır.
b) Kovan bölgesinin 3 km çapı içerisinde bulunan nektar ve polen kaynakları esas olarak organik şekilde üretilen ürünlerden ve/veya doğal bitki örtüsünden oluşmalıdır.
c) Kirlenmeye yol açması muhtemel olan, kent merkezleri, otoyollar, sanayi bölgeleri, atık merkezleri, atık yakma merkezleri gibi tarım dışı üretim kaynaklarından, yönetmelikçe belirtilen uzaklıkta olmalıdır. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, bu koşulun sağlanması için gerekli tedbirleri almalıdır.
12. Üretim sezonu sonunda arıların kışı geçirebilmesi için kovanlarda yeterince bol miktarda bal ve polen bırakılmalıdır.
13. Kovanların, kötü iklim koşulları nedeniyle tehlikeye girmesi durumunda, kolonilerin suni olarak yemlenmesine izin verilir. Suni yemleme organik biçimde üretilmiş ve aynı organik üretim biriminden sağlanan bal ile yapılır. Suni yemlemede organik biçimde üretilen bal yerine, özellikle iklim koşulları balın kristalleşmesini hızlandırıyorsa, organik biçimde üretilen şeker şurubu veya organik şeker melası kullanılmasına izin verebilirler. Suni yemleme ile ilgili olarak kovan siciline, ürünün tipi, tarihi, miktarı ve kullanıldığı kovanlara dair bilgiler yazılmalıdır. Suni yemleme yalnızca son bal hasadı ile takip eden nektar veya balözü döneminden önceki 15 gün arasında yapılabilir.
14. Arıcılıkta hastalıkların önlenmesi için; dayanıklı uygun türler seçilmeli, kraliçe arılar düzenli olarak yenilenmeli, herhangi bir anomali tespiti için kovanlar sistematik olarak denetlenmeli, kovanlardaki erkek yavru arılar kontrol edilmeli, düzenli aralıklarla malzeme ve teçhizat dezenfekte edilmeli, kirlenmiş maddeler veya kaynaklar imha edilmeli, balmumu düzenli olarak yenilenmeli ve kovanlarda yeterli miktarda polen ve bal bırakılmalıdır.
15. Koruyucu önlemlere rağmen, koloniler hastalanır veya zarar görürse, derhal tedaviye alınmalı ve gerekirse koloniler ayrı kovanlarda izole edilmelidir. Bu Yönetmeliğe uygun arıcılıkta kullanılacak veteriner ilaçları aşağıdaki prensiplere uygun olmalıdır.
a) İlaçlar Türk İlaç Kodeksine uygun olmalıdır.
b) Tedavi edici etkilerinin öngörülen tedaviye uygun olması kaydıyla kimyasal bileşimli ilaçlar yerine fitoterapik ve homeopatik tedavi yöntemleri kullanılmalıdır.
c) Yukarıda bahsedilen ürünlerin kolonilerin imha edilmesine yol açabilecek şekilde hastalığın veya zararın giderilmesinde etkisiz kalması veya etkisiz kalmasının muhtemel olması durumunda bir veterinerin sorumluluğunda, kimyasal bileşimli ilaçlar kullanılabilir. Ancak, önleyici tedbir olarak kimyasal bileşimli ilaç kullanımı yasaktır.
d) Varroa jacobsoni hastalığının ortaya çıkması durumunda formik asit, laktik asit, asetik asit, oksalik asit ve mentol, timol, okaliptol veya kafur kullanılabilir.
e) Tedavi kimyasal bileşimli ilaçlar ile yapılırsa, bu dönem içerisinde tedavi altındaki koloniler izole edilmiş bir kovana alınmalı ve tüm balmumu bu Yönetmeliğe uygun balmumu ile değiştirilmelidir. Sonradan bu kolonilere bir yıllık geçiş süreci uygulanmalıdır.
f) Veteriner ilaçlarının uygulandığı zamanlar ürünün tipi, aktif farmakolojik madde de dahil, konulan teşhis, patolojisi, uygulama şekli, tedavi süresi ve ilaç kesilme süresi açıkça kaydedilmeli ve ürünler organik ürün olarak pazarlanmadan önce kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna bilgi verilmelidir.
16. Arıcılık ürünlerinin hasat yöntemi olarak petekler içerisindeki arıların yok edilmesi yasaktır.
17. Kraliçe arının kanatlarını kesmek gibi işlemler yasaktır. Kraliçe arıların değiştirilmesi esnasında eski kraliçe arının öldürülmesine izin verilir. Yalnızca Varroa jacobsoni hastalığı bulaşan erkek yavru arıların yok edilmesine izin verilir.
18. Bal çıkarılırken kimyasal sentetik kovucu karışımların kullanılması yasaktır.
19. Kovanların yerleştirildikleri alanlar kovanların tanımları ile birlikte kaydedilmelidir. Kovanlar esas olarak çevreye ve arıcılık ürünlerine risk getirmeyen doğal malzemelerden yapılmalıdır. Kovanlarda yalnızca arı reçinesi, balmumu ve bitki yağları gibi doğal ürünler kullanılabilir. Yeni çerçeve için balmumu organik üretim yapan birimlerden sağlanmalıdır. Bu hususa aykırı bir uygulama olarak; organik biçimde üretilen balmumunun pazarda mevcut olmaması ve tepe kısımlarından alınmış olması kaydıyla, özellikle yeni tesislerde veya dönüşüm süreci esnasında organik üretim biriminden alınmayan balmumunun kullanılmasına kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından izin verilir.
20. Bal çıkarılmasında içinde yavru bulunan peteklerin kullanımı yasaktır. Çerçeve, kovan, petek gibi malzemeleri zararlılardan korumak amacıyla yalnızca yönetmelikçe belirtilen ürünlerin kullanılmasına izin verilir. Buhar veya doğrudan alev gibi fiziki uygulamalara da müsaade edilir.
21. Arıcılıkta kullanılan malzemelerin, binaların, teçhizatın ve kapların veya ürünlerin temizlenmesinde ve taşınmasında yönetmelikçe belirtilen maddeler kullanılabilir. Arıların taşınması sırasında hayvanlara stres yaratmaktan kaçınılır.
22. Karantina tedbirleri uygulanan ve uçakla ilaçlama yapılan alanlarda arıcılık yapılamaz.
23. Kovanların taşınması, depolanması ve pazarlanmasında ve organik arı ürünlerinin, üretilmesi, işlenmesi, taşınması, ambalajlanması, etiketlenmesi, depolama ve pazarlanmasında yönetmelikçe belirtilen hükümler uygulanır.
Organik su ürünleri üretimi
Su ürünleri üretimi kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Su ürünleri üretimi yapacak müteşebbis, yetiştiriciliğin gerçekleştirileceği suyu analiz ettirerek organik tarım esaslarına ve yetiştiriciliği yapılacak su ürününün türüne göre, suyun özelliklerinin uygunluğunu, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna onaylatır. Uygunluğu saptandıktan sonra; müteşebbis, üretim yapacağı alan ve uygulayacağı yetiştiricilik projesi ile ilgili gerekli tüm izin ve onayları Bakanlığın ilgili Genel Müdürlüğünden almak zorundadır. İlgili kurumun verdiği izinle bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu ile sözleşme yapar. Müteşebbis, üretim yapacağı işletme veya alan ile ilgili istenen tüm bilgileri sözleşme yaptığı kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna vermek zorundadır. İşletme kontrol ve/veya sertifika kuruluşunca geçiş sürecine alınır. Su ürünleri üretiminde geçiş süreci tür ve çeşide göre kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından belirlenir. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, Komitenin onayını alarak geçiş süresini uzatabilir veya kısaltabilir. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu bu Yönetmelik hükümlerine göre Komiteye gerekli bildirimleri yapar.
2. Su ürünleri yetiştiriciliği yapılacak alanda kimyasal kirlenme olup olmadığı, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca tespit edilir. Kirlenme varsa, sorun giderilmeden su ürünleri üretimi yapılamaz.
3. Su ürünleri üretimi, çevre korumaya uygun olmalı, atıklar çevreye zarar vermemeli, biyolojik çeşitlilik teşvik edilmeli, tür ve alt türlerin seçiminde kapasiteler ve yerel koşullara uyum göz önüne alınmalı, su yapısının korunması için bütün tedbirler alınmalıdır.
4. Denizlerde ve iç sulardaki yetiştiricilik tesislerinde, insan gıdası, stok takviyesi, süs, hijyen malzemesi, kozmetik, sportif ve bilimsel amaçlarla yapılan üretim faaliyetlerinin tümü kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde gerçekleştirilir.
5. Su ürünlerinin anaçlarından yumurta almak ve yumurtadan çıkan larvaları 1-5 gram ağırlığa kadar büyütmek için kurulan kuluçkahaneler 4/4/1971 tarih ve 13799 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve 10/3/1995 tarih ve 22223 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Su Ürünleri Yönetmeliği hükümlerine uygun olmalıdır.
6. Su canlıları organik tarım kurallarına uygun olarak üretilmeli, beslemede organik madde ve yem kullanılmalıdır. Yem stokunu sağlamada zorluk çekildiği durumlarda, sınırlı miktarda organik olmayan saf veya karma yem kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca geçici tahsis edilmiş izne bağlı olarak kullanılabilir. Su ürünlerinin beslenme gereksinimlerini temin etmek için, bazı besin ilaveleri kullanılması gerektiğinde, vitamin ve mineraller kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca verilecek izne göre kullanılabilir.
7. Bu üretimde, doğal olarak hastalığa dayanıklı tür ve alt türlerin seçimine dikkat edilmelidir.
8. Organik su ürünleri yetiştiriciliğinde, hayvanların genetik yapısı değiştirilemez ve genetik yapısı değiştirilmiş organizmalar ve bunlardan üretilmiş ürünler organik tarım metoduna uygun olmadığından, girdi olarak kullanılamaz. Gen teknolojisi metotları ile ıslaha izin verilmez.
9. Bazı üretim tiplerinin tabiatında olan hususi müdahaleler dışında uygulanan büyümeyi arttırıcı ve üreme devrelerini değiştiren bazı maddelerin kullanımı organik tarım ilkelerine uymadığı ve su canlılarının dengesini, sağlığını ve davranışlarını etkilediğinden uygulanamaz. Canlıya zarar vermemek koşuluyla markalama yapılabilir. Ayrıca, canlının sağlığını, dengesini ve davranışlarını etkilememek koşuluyla fotoperiyot uygulaması ile sıcaklık azaltması veya artırılması şeklindeki uygulamalar kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun izniyle gerçekleştirilir. İlaçlı tedavilerde Türk İlaç Kodeksi toksikoloji listesi dikkate alınır ve tedavi balık hastalıkları uzmanınca yapılır.
10. Organik su ürünleri yetiştiriciliği yapan tüm işletmeler canlı-ölü miktarları, yemleme, su özellikleri ve tedavi uygulamaları ile ilgili güncel, detaylı ve muntazam kayıtları tutar.
11. Kuluçkahane ve yetiştiricilik üniteleri için gerekli hijyenik tedbirler alınır.
12. Kuluçkahane ve yetiştiricilik üniteleri ilk kez oluşturulurken, organik olarak beslenmiş canlılar yeterli miktarda temin edilemezse geleneksel olarak üretilmiş canlılar kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun izniyle getirilebilir.
13. Balık yemlerinin bulunduğu alan organik tarım kurallarına uygun olmalıdır.
14. Yemler, gelişimin çeşitli evrelerindeki canlıların beslenme gereksinimlerini karşılarken doğal lezzeti bozmamalıdır. Hayvansal orijinli kan unu, kemik unu gibi sentetik kimyasal muamele görmüş yemler kullanılamaz. Üreticinin yem maddelerinin tamamını organik tarımdan sağlayamaması halinde, konvansiyonel yemin, oran % 20’yi geçmemek üzere ve belirli sürede kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşları tarafından kullanımına izin verilebilir. Balık etine renk verici sentetik maddeler ile doğal olmayan yöntemler kullanılamaz.
15. Yem ve diğer besin maddeleri genetik yapısı değiştirilerek elde edilmiş yada kısmi olarak bunlardan türetilmiş ürünleri, katkıları ve tamamlayıcı maddeleri içeremez.
16. Siloda muhafaza edilen yemlerde organik olarak üretilmiş, yönetmelikçe belirtilmiş olan koruyucu ve katkılar kullanılabilir.
17. Üretimi ve büyümeyi teşvik edici sentetik maddelerin kullanımı yasaktır. Ancak; yetiştiriciliği yapılan aynı canlı türünden alınmak koşuluyla, sazan yetiştiriciliğinde hipofiz enjeksiyonu kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun izni ile yapılabilir.
18. Balıkların yakalanması, boylanması ve kesimi esnasında aşırı stres oluşturmayacak yöntemler uygulanmalıdır. Burada açıklanmayan konularda, 4/4/1971 tarih ve 13799 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve 10/3/1995 tarih ve 22223 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Su Ürünleri Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır.
19. Yetiştiricilik ünitesinde mevcut anaçların % 20-30’u her yıl yenilenmelidir. Bu Yönetmelikte hükme bağlanmamış konularda su ürünlerinin organik tarım metoduyla üretilmesinde, 4/4/1971 tarih ve 13799 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve 10/3/1995 tarih ve 22223 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Su Ürünleri Yönetmeliğinin genel hükümleri uygulanır.
20. Ürün satımından önceki 3 ay kadar süre içinde ilaç verilmiş ise, her türlü balık eti ve yumurtası ile su canlısı veya bunlardan elde edilen ürünler organik ürün olarak satılamaz.
Organik ürünlerin işlenmesi
Organik ürünlerin işlenmesi kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik ürün modern ürünle aynı mekanda, aynı anda işlenemez. Organik ürün ayıklama, kurutma, soldurma, ezme, karıştırma, kompost veya posa haline getirme, sulandırma, katılaştırma, konserve haline getirme, şekillendirme, mayalandırma ve benzeri ünitelerde, aynı anda modern ürün işlenemez.
2. Organik ürünün işlenmesi esnasında, sentetik ve kimyasal katkı maddeleri kullanılamaz.
3. Organik ürünün işlenmesi esnasında, ışınlama yöntemi kullanılamaz.
4. Organik ürünün işlenmesi esnasında, ürünün organik niteliğini koruyacak hijyenik tedbirler alınır.
5. Organik ürünün işlenmesinde yönetmelikçe belirtilen katkı maddeleri kullanılabilir.
6. Organik ürünün işlenmesi esnasında burada açıklanmayan konularda 24/6/1995 tarih ve 560 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmümde Kararname, 16/11/1997 tarih ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve 9/6/1998 tarih ve 23367 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik hükümlerine uyulur.
7. Müteşebbis; Bakanlıktan yasal izin ve belgeleri aldıktan sonra ürünün organikliğinin tespit edilmesi için bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna başvurur. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu; müteşebbis faaliyetinin, bu Yönetmeliğin hükümlerine uygunluğunu onaylarsa, müteşebbisi Komiteye bildirir.
8. Organik ürün, işleme esnasında genetik olarak değişikliğe uğratılamaz.
Organik ürünlerin ambalajlanması
Organik ürünlerin ambalajlanması kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik tarım metoduyla üretilen bitkisel, hayvansal ve su ürünleri ile organik girdiler, hammadde, yarı ve/veya mamul madde halinde ambalajlanırken organik ürün niteliğinin bozulmamasına dikkat edilmelidir. Ambalajlar; pamuk veya keten bez torbalar, cam, kağıttan üretilmiş malzemeler, tahta ve odundan üretilmiş malzemeler, mısır ve benzeri liflerle üretilmiş hasır ve benzeri malzemeler, özel üretilmiş uygun organik kaplama maddeleri ve malzemelerden yapılmalıdır.
2. Organik ürün, plastik koruyucu ve metal kaplarla ambalajlanacaksa, kapların ürünle temas edecek yüzeyleri organik madde ile kaplanmalıdır.
3. Organik ürünün ambalajlanması esnasında, ürünün organik niteliğini koruyacak bütün hijyenik tedbirler alınır.
4. Organik ürünün ambalajlanmasında burada açıklanmayan konularda 16/11/1997 tarih ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve 9/6/1998 tarih ve 23367 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik hükümlerine uyulur.
Organik ürünlerin etiketlenmesi
Organik ürünlerin etiketlenmesi kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Etiket üzerinde;
a) Üzerinde ürünün adı ve açıkça organik ürün olduğu belirtilmelidir.
b) Ürünün hasat yılı, kime ait olduğu ve bu Yönetmelik ve eklerine uygun olarak üretilmiş veya satın alınmış olduğu belirtilmelidir.
c) Organik ürün logosu bulunmalıdır.
d) Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun adı, logosu ve sertifika numarası bulunmalıdır.
e) Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun Komite tarafından verilmiş kod numarası bulunmalıdır.
f) Ürünün içeriği tam liste halinde yer almalıdır.
g) Organik ürünün Türk Malı olduğu belirtilmelidir.
h) Organik ürünün üretim yeri, üretim ve son kullanma tarihi belirtilmelidir.
2. Ürün etiketinde organik kelimesinin kullanılması; ekolojik, biyolojik, işlenmiş üründe doğal kelimelerinin kullanımıyla eşdeğerdir.
3. Bu Yönetmelik hükümlerine göre üretilmeyen ürün etiketinde, bu Yönetmeliğe uygun üretildiği, hazırlandığı, işlendiği, ambalajlandığı, depolandığı ima ve beyan edilemez. Böyle ürünler için organik tarımsal ürün olarak marka, patent ve tescil alınamaz. Organik olduğunu ima eden bio, eko, işlenmiş üründe doğal gibi ön ekler de kullanılamaz. Bu ürünler organik ürün olarak tanıtılamaz. İşlenmiş ürünlerde doğal tanımının kullanılması ürünün organik olarak üretildiğini ifade eder.
4. Organik ürünün etiketlenmesi esnasında burada açıklanmayan konularda 16/11/1997 tarih ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve 9/6/1998 tarih ve 23367 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik hükümlerine uyulur.
5. Organik ürün etiketi kullanacak olanlar; ürünün organikliğinin tespit edilmesi için bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna başvurur. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu gerekli incelemeleri yapar, gerekli sertifikaları düzenler ve durumu Komiteye bildirir. Komite; Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşundan aldığı bilgi ve belgeleri Bakanlığın ilgili Genel Müdürlüğüne yasal izin için verir.
Organik ürünlerin depolanması
Organik ürünlerin depolanması kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik ürünler modern ürünlerden ayrı olarak depolanır.
2. Ayrı olarak depolamanın mümkün olmadığı durumlarda organik ürünlerle modern ürünlerin karışmasını engelleyecek tedbirler alınır ve bu tedbirlerin yeterliliği kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından denetlenir. Diğer metotlarla elde edilmiş ürünlerle karıştırılmaz.
3. Organik ürünlerin depolanması sırasında herhangi bir kimyasal ilaç kullanılmaz. Ancak CO2 gazı tankı kullanılabilir.
4. Organik ürünlerin kimyasal maddelerle gelişmelerinin hızlandırılmasına, çimlendirilmesine veya bu Yönetmelikte belirtilmeyen kimyasal temizlik maddeleriyle yıkanmasına izin verilmez.
5. Müteşebbis tarafından, depolarla ilgili tüm özelliklerin gösterildiği yıllık çizelgeler hazırlanır, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna onaylatılır ve çizelgenin bir nüshası müteşebbisçe, diğer nüshası kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca saklanır.
6. Bu Yönetmelikte özel olarak açıklanmamış konularda, 16/11/1997 tarih ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve 9/6/1998 tarih ve 23367 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik hükümlerine uyulur.
Organik ürünlerin taşınması
Organik ürünlerin taşınması kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu üreticinin taşıma koşullarını önceden belirler.
2. Organik ürünler otoyollar kenarında bekletilemez.
3. Müteşebbis, organik ürünü yakıt kullanan bir araçla taşıma yapacaksa gerekli tedbirleri alır. Tüketiciye paketlenmemiş şekilde ulaşan ürünler, yakıt kullanan araçlarla taşınıyorsa çift muhafazalı kapalı kaplarla etiketlenmiş olarak taşımaya özen göstermelidir.
4. Organik ürünler, toptancı ve perakendecilere yalnızca uygun paket ve konteynırlar ile kapalı biçimde, içindekilerin karışmasını önleyerek etiketlenmiş olarak taşınabilirler.
5. Organik ürünün taşınması sırasında Bakanlığın ilgili kurumundan yurtiçi dolaşım sertifikası alınır. Sertifikada; üreticinin, işleyicinin, ambalajlayıcının, tüm diğer aracıların ve kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun açık kimliği ve adresi, ürün logosu ve tüm gerekli kaşeler bulunmalıdır. İthal ve/veya ihraç edilmek üzere taşınan organik ürün için ise ayrıca ithalat ve/veya ihracat sertifikası düzenlenir.
6. Bu Yönetmelikte özel olarak açıklanmamış konularda, 16/11/1997 tarih ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve 9/6/1998 tarih ve 23367 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik hükümlerine uyulur.
Organik ürünlerin pazarlanması
Organik ürünlerin pazarlanması kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik ürünler modern ürünlerden ayrı reyonlarda, organik ürün reyonu olduğu açıkça belirtilerek satılır.
2. Organik ürünler ana caddeler ve günde 1000’den fazla aracın geçtiği yollarda, açıkta veya mağazanın caddeye bakan kısmında ambalajsız olarak satılamazlar.
3. Ambalajsız olarak satılan organik ürünlerin üzerinde ürün etiketi bulunmalıdır.
4. Organik ürün ambalajı üzerinde, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun adı, kod numarası, logosu veya kaşesi, ürünün sertifika numarası ile organik ürün logosunun bulunması gerekir. Geçiş süreci ürünlerinin etiketlerinde, geçiş süreci ürünü olduğu açıkça beyan edilmelidir.
5. Organik ürün ve geçiş süreci ürününün ambalajı üzerinde bu Yönetmelik hükümlerine göre düzenlenmiş etiket bulunması gerekir.
6. Yurtiçi dolaşım ve ithalat ve/veya ihracat belgeleri ilgili kurumlardan alınır. Daha sonra kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşundan ithalat ve/veya ihracat sertifikası alınması gerekir. İthalat ve/veya ihracat sertifikası, ancak organik hammadde ve/veya organik işlenmiş ürün sertifikasına sahip ve bu Yönetmelik hükümlerine uyan ürünlere verilebilir.
7. İthalat ve/veya ihracat halinde; kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşları aşağıdakileri belgeleri düzenler:
a) İthalatçı ve/veya ihracatçının tüm mal varlığı ve ithalat ve/veya ihracat faaliyetleri, ürünlerin ülkeye giriş ve çıkış noktaları ve ithal edilen ürünlerin depolanmasında kullanılacak binaların uygunluğuyla ilgili detaylı açıklama belgeleri,
b) İthalatçı ve/veya ihracatçı tarafından bu Yönetmeliğe uygunluk için alınacak tüm tedbirlerle ilgili belgeler,
c) İthalat ve/veya ihracat işleminin nasıl gerçekleşeceğini ve ihlal durumunda alınacak ihtiyati tedbirleri içeren belgeler,
d) İthalatçı ve/veya ihracatçı tarafından kullanılacak herhangi bir deponun kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu ya da depoların diğer ülkede bulunması durumunda, karşı ülke tarafından onaylanmış bir denetleme kuruluşu tarafından denetlemeye açık olacağını belirten raporlar.
8. Belgeler, ilgili partinin miktarı, orijini ve yapısı, ithal ve/veya ihraç edilen ülkenin kontrol mekanizmasının detayları, üretim, işleme, ambalajlama, depolama, nakliye, işlemlerinin detayları, alıcıları, gümrük ve sağlık raporları dahil tüm bilgileri içermelidir. Bu belgeler kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından Komite denetimlerinde kullanılmak üzere saklanır.
9. İthalat ve/veya ihracat halinde, ithalatçı ve/veya ihracatçı yapılan her nakliye işleminde kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından verilen sertifikayı gösterebilmeli, ithalat ve/veya ihracat halinde, ithal ve/veya ihraç organik tarımsal ürünler, modern ürün veya gıda maddelerinin işlendiği, paketlendiği veya depolandığı binalarda depolanırsa, organik ürünler, modern ürün ve/veya gıda maddelerinden ayrı tutulmalı ve karışmanın önlenmesi için bütün tedbirler alınmalıdır.
10. İthalat ve/veya ihracat halinde, ithalatçı ve/veya ihracatçının kullandığı depolar ve binalar kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından her yıl en az bir kez kapsamlı bir fiziksel kontrole tabi tutulmalı, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu ilgili sertifika ve belgeleri incelemeli, madde analizi için örnek almalı, her kontrol için denetim raporu düzenlemeli ve bu rapor, denetimi yapan kontrolör tarafından imzalanmalıdır. Bu raporun bir nüshası Komiteye bir nüshası ithalatçı ve/veya ihracatçıya verilir.
11. İthalat ve/veya ihracat halinde, ithalatçı ve/veya ihracatçı; raporlar ve sertifikaları kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna verilmelidir. Eksik belge ile ithalat ve/veya ihracat yapılamaz.
12. İthalat ve/veya ihracat halinde, karşı ülkeden ürünün etiketi ve içeriğine dair bütün bilgiler aslı veya onaylı tercümeleri ile birlikte ithalatçı ve/veya ihracatçı tarafından kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna verilir.
13. İthalat ve/veya ihracat halinde, üretim, işleme, ambalajlama, depolama, etiketleme, nakliye, pazarlama ve organik ürünün içeriği ile ilgili bu Yönetmeliğin bütün koşullarına uyulmalıdır.
14. Organik ürünlerin ihracatı, Dış Ticaret Müsteşarlığının ‘İhracatı Kayda Bağlı Ürünler Listesi’nde yer alan ürünler için yapılan işlemlere tabidir. Bu nedenle; kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşları, ithalat ve/veya ihracat dokümanlarının bir örneğini Komiteye, bir örneğini de Ege İhracatçı Birliklerine her üç ayda bir rapor etmeli, Ege İhracatçı Birlikleri ihracatçı bildirimleri ve verilen beyanname numaralarını içeren ihracat verilerini her üç ayda bir Komiteye bildirmelidir. İhracat ve/veya ithalat sertifikası verilen ürünlere ait kesilen faturaların aslı ve Türkçe’sinin birer kopyaları her 3 ayda bir Komiteye iletilmelidir.
15. Bu Yönetmelikte özel olarak açıklanmamış konularda, 24/6/1995 tarih ve 560 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmümde Kararname, 16/11/1997 tarih ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve 9/6/1998 tarih ve 23367 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik hükümlerine uyulur.
Organik ürünlerin içeriği
Organik ürünlerin içeriğinde uyulacak kurallar aşağıda belirtilmiştir.
1. Bu Yönetmelikte özel olarak açıklanmamış konularda, 24/6/1995 tarih ve 560 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmümde Kararname, 16/11/1997 tarih ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve 9/6/1998 tarih ve 23367 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik hükümlerine uyulur.
2. Organik ürünün içeriğinde bulunacak tarımsal orijinli katkı maddeleri; ürünün hammaddesi ve Yönetmeliğe uygun işlemler ile üretilmiş ürünler, gıda işlemede kullanılan diğer işleme ile gıda katkıları ve renklendiricileridir.
3. Organik ürünün içeriğinde bulunacak tarımsal orijinli olmayan katkı maddeleri; tarımsal orijinli olmayan organik aroma maddeleri, su ve tuz, mikroorganizma preparatları, iz elementleri içeren mineraller, vitaminler ve işleme yardımcılarıdır.
4. Organik ürünün içeriğinde bulunan taşıyıcılar dahil, şarap ve diğer içkiler hariç gıda katkıları; bitki orijinli ek katkı maddelerinden oluşan gıda maddesi preparatlarında kullanılabilecek işleme yardımcıları ile katkı maddelerini kapsar. Organik ürünün içeriğinde bulunacak tarımsal orijinli ek katkı maddeleri işlenmesinde kullanılan işleme yardımcıları, diğer ürünler ile organik ürünün içeriğinde bulunacak organik olarak üretilmemiş tarımsal orijinli ek katkı maddeleri ve organik ürünün içeriğinde bulunabilecek yukarıdaki bentlerde yer almayan diğer maddeler, bu Yönetmeliğin 2 Nolu ekinde verilmiş maddelerden oluşur.
5. Organik ürünün içeriğinde bulunacak aroma maddeleri; doğal aroma vericiler ve doğal aroma karışımlarıdır.
6. Organik ürünün içeriğinde kullanılan su ve tuz, işlemede kullanılan mevzuatlara uygun olmalıdır. Tuz; sodyum klorit ve potasyum klorit baz bileşenleri şeklinde olmalıdır.
7. Organik ürünün içeriğinde bulunacak mikroorganizma preparatlarının genetik yapısı değiştirilmemiş olmalıdır.
8. Organik ürünün içeriğinde bulunacak zenginleştirme amacıyla kullanılan mineraller, vitaminler, amino asitler organik tarım metoduyla üretilmiş olmalıdır.
9. Organik ürünün içeriğinde bulunacak enzimlerin genetik yapısı değiştirilmemiş olmalıdır.
11.07.2002 Tarih ve 24812 Sayılı Resmi Gazete. Bu Yönetmelik; bozulan ekolojik dengeyi yeniden tesis etmek, bitki, hayvan ve insan sağlığını koruyan organik ürünler ve bu ürünlerin üretimi için kullanılacak girdilerin üretimini sağlamak, organik üretimi yurt genelinde yaygınlaştırmak, organik ürünlere talebi artırmak, tüketiciye sağlıklı, kaliteli organik ürünler sunmak, organik ürün ve girdi ithalatını disipline etmek, organik ürün ihracatını geliştirmek amacıyla; bitkisel, hayvansal ve su ürünlerinin ve bu üretimler için kullanılan her türlü girdilerin organik tarım metoduna uygun bir şekilde üretilmesi, işlenmesi, ambalajlanması, etiketlenmesi, depolanması ve taşınması ile yurt içinde ve dışında pazarlamasındaki her aşamanın kontrolünün yapılması, sertifikalandırılması, denetlenmesi hususlarında uygulanacak esasları belirlemek maksadıyla hazırlanmıştır.
Kapsam
Bu Yönetmelik; her türlü bitkisel ve hayvansal ürünler, su ürünleri ve girdilerin organik tarım metoduna uygun olarak üretilmesi ile orman ve doğal alanlardan organik tarım ilkelerine uygun olarak ürün toplanması, bu ürünlerin işlenmesi, ambalajlanması, etiketlenmesi, depolanması, taşınması, yurt içinde ve dışında pazarlanması, kontrolü, sertifikalandırılması ve denetimine ilişkin teknik ve idari hususları kapsar.
Kontrol ve/veya Sertifikasyon Kuruluşu: Organik ürünün, üretiminden son tüketiciye ulaşıncaya kadar olan tüm aşamalarının, bu Yönetmeliğin üçüncü kısmında belirtilen kriterlere uygunluğunu kontrol eden ve/veya sertifikalandıran, bu Yönetmeliğin dördüncü kısmındaki kriterlere göre, Komite tarafından yetki verilmiş yerli ve/veya yabancı, gerçek, tüzel ve/veya resmi kuruluşlardır.
Kontrolör: Komite tarafından yetkilendirilerek, organik tarım metodunun uygulanıp uygulanmadığını yerinde kontrol eden, bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasını takip eden, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu adına çalışan ve özellikleri 47. maddede verilen kişilerdir.
Organik Tarım: Bitkisel ve hayvansal ürünler, su ürünleri ve girdilerin organik tarım metoduna uygun olarak üretilmesi ile orman alanları veya doğadan toplanarak elde edilen ürünlerin tüketiciye ulaşıncaya kadar olan bütün işlemlerin bu Yönetmelik hükümlerine uyularak yapılmasıdır.
Organik Tarım Metodu: Organik tarımın uygulanması esnasındaki işlemlerin tümünü belirten metottur.
Konvansiyonel (Modern) Tarım Metodu: Organik tarım metodu dışındaki tüm geleneksel metotlardır.
Organik Ürün: Müteşebbis tarafından organik tarım metoduyla üretilmiş, işlenmiş, ambalajlanmış, etiketlenmiş ve sertifikalı olarak pazara sunulmuş her türlü üründür.
Konvansiyonel Ürün: Konvansiyonel tarım metotları ile üretilmiş üründür.
Geçiş Süreci: Organik üretime başlanmasından, organik ürünün belgelendirilmesine kadar geçen dönemdir.
Müteşebbis: Organik ürün üretimi yapan, orman ve doğal alanlardan ürün toplayan, organik ürünü işleyen, ambalajlayan, etiketleyen, depolayan, taşıyan ve pazara hazır hale getiren, iç veya dış pazarda pazarlayan, pazarlamada aracılık eden gerçek veya tüzel kişi ve/veya kuruluşlardır.
Danışman Kuruluş: Organik tarım konusunda tecrübeli yeterli teknik personele sahip, eğitim, yayım ve tanıtım hizmeti yapan yerli veya yabancı, özel veya resmi kuruluşlardır.
Organik Bitkisel Üretim: Organik yapısı bozulmamış toprak üzerinde, organik tohum, fide, fidan, çelik, misel gibi üretim ve çoğaltım materyalleri kullanılarak, ayrıca, bu Yönetmelik ve eklerinde belirtilen toprak iyileştiriciler, gübreler, bitki koruma ürünleri dışında herhangi bir girdi ve katkı maddesi kullanılmadan yapılan; insan gıdası, hayvan yemi, bitki besleme, üretme materyali elde edilmesi, hammaddesini tarımdan alan sanayilere organik hammadde temini, tıbbi ve bilimsel amaçlarla, her aşaması bu Yönetmeliğin ilgili maddelerine göre üretilen, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde kontrol edilen ve sertifikalandırılan üretim faaliyetleridir.
Organik Hayvansal Üretim: Damızlık hayvan veya dölleme materyali kullanılarak hayvan üretilmesi, hayvansal ürünlerden insan gıdası ile hayvan ve bitki besleme ürünleri üretilmesi, hammaddesini tarımdan alan sanayilere organik hammadde temini, sportif, tıbbi ve bilimsel amaçlarla, her aşaması bu Yönetmeliğe göre bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde kontrol edilen ve sertifikalandırılan üretim faaliyetleridir.
Organik Su Ürünleri: Denizler, iç sular, havuz, ağ kafes, baraj, göl, gölet, dalyan ve çiftliklerde organik tarım metoduyla yetiştirilen balık, su bitkisi, sünger, yumuşakça, kabuklu, memeliler gibi canlılarla bunlardan imal edilen ürünlerden, insan gıdası, stok takviyesi, hammaddesini tarımdan alan sanayilere organik hammadde temini, sportif, tıbbi ve bilimsel amaçlarla, her aşaması bu Yönetmeliğin ilgili maddelerine göre bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde kontrol edilen ve sertifikalandırılan üretim faaliyetleridir.
Kontrol: Organik üretimin başından sonuna kadar düzenli kayıtlar tutulması, üretim sürecinin gözlem altına alınması, gözlem sonuçlarının rapor edilmesi, ürünün organik niteliğinin laboratuvar analizleri ile test edilmesi ve denetlenmesidir.
Sertifikasyon: Bütün kontrol yöntemlerini uygulayarak elde edilen organik ürünün geldiği son aşamanın belgelenmesidir.
Sertifika: Bütün kontrol yöntemlerini uygulayarak elde edilen ürünün organik olduğunu gösteren belgedir.
Organik tarım metodunun genel kuralları
Organik tarım metodunun genel kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Karayolları Genel Müdürlüğü ağındaki ana yollara, 1 km mesafedeki tarım arazilerinde organik bitkisel üretim yapılamaz.
2. Ağır sanayi tesisleri, reaktörler, hidrolik ve termik enerji santrallerine, maden işletmelerine, kentsel atıkların toplu olarak bırakıldıkları alanlara 3 km mesafedeki tarım arazilerinde organik tarım yapılamaz.
3. Burada bahsedilen hususlar dışında, çevre kirliliğinden şüphe duyulan alanlarda organik tarım yapılıp yapılmayacağına, konu uzmanının raporu istenerek kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından karar verilir.
4. Organik tarım, sözleşmeli tarım esasına dayanır. Sözleşme; Bakanlığın, 1/8/1998 tarihli ve 23420 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan, Sözleşmeli Tarımsal Ürün Yetiştiriciliği ile İlgili Usul ve Esaslar Hakkındaki Tebliğ hükümlerine göre sözleşmeli müteşebbise yaptırılır.
5. Organik tarım bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde yapılır.
Organik tarıma başlama
Organik tarıma başlama kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik tarım metoduyla üretim yapmak isteyen herhangi bir müteşebbis bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler ile başvurur. Bu bilgi ve belgeler şunlardır:
a) Müteşebbisin adı, adresi, kimlik bilgi ve belgeleri,
b) Müteşebbisin eğitimini ve organik tarım tecrübesini gösterir detaylı bilgiler ve belgeler,
c) İşletmenin yeri, konumu, varlıkları, hukuki ve mali yapısına dair detaylı bilgiler ve belgeler,
d) Var ise işletme kayıt defterleri,
e) Müteşebbisin, var ise ziraat odası, herhangi bir üretici birliği veya sivil toplum kuruluşuna üyelik bilgileri ve belgeleri.
2. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, başvuruda bulunan müteşebbisin organik tarım metoduyla üretim yapıp yapamayacağına karar verir.
3. Uygun bulunan müteşebbis, başvurduğu kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu ile sözleşme yapar. Müteşebbis, organik tarım faaliyetini bireysel olarak yapabildiği gibi, bir proje dahilinde de yapabilir. Proje dahilinde yaparsa, projenin sahibi gerçek veya tüzel kişi, müteşebbis adına bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu ile sözleşme yapar.
4. Her kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, her bir üretim aşaması için, ayrı ayrı sözleşme yapabileceği gibi, her faaliyeti ayrı ayrı belirtmek kaydıyla tek bir sözleşme de yapabilir. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, müteşebbis ister bağımsız, isterse proje dahilinde olsun, müteşebbise bir kod numarası verir. Bu kod numarasını, her türlü sözleşmenin bir örneğini ve sözleşme yaptığı müteşebbislerin listesini, gereği için Komiteye, bilgi için de, organik tarımın yapılacağı İl veya İlçe Tarım Müdürlüğüne en geç bir ay içinde bildirmek zorundadır. İlçe Tarım Müdürlüğü, kendisine bildirilen müteşebbisi derhal kayıt altına alır ve İl Tarım Müdürlüğü, Proje ve İstatistik Şube Müdürlüğüne bildirir. Kod numarası, Komitece hazırlanacak ve kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşlarına bildirilecek kodlama sistemine göre verilecektir.
5. Orman alanlarından ürün toplayan müteşebbis, ürün toplamadan önce, Orman Bakanlığından izin almak zorundadır. Bu izinle, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna başvurarak, alanın ürün toplamaya uygun olup olmadığını tespit ettirir. Uygunluğu durumunda sözleşme imzalar. Orman alanlarından toplanan ürünler için geçiş sürecini, alanın özelliğine göre, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu belirler.
6. Doğal alanlardan ürün toplayacak müteşebbis, ürün toplamadan önce, bu alanların mülkiyetinin veya kullanma hakkının ait olduğu makamdan izin almak zorundadır. Bu izinle, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna başvurarak, alanın ürün toplamaya uygun olup olmadığını tespit ettirir. Uygunluğu durumunda sözleşme imzalar. Doğal alanlardan toplanan ürünler için geçiş sürecini, alanın özelliğine göre, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu belirler.
7. Su ürünleri üretimi yapacak müteşebbis, kamuya ait alanda üretim yapacaksa, ilgili kurumdan gerekli izinleri alır. Bu izinle, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna başvurarak, alanın su ürünleri yetiştiriciliğine uygun olup olmadığını tespit ettirir. Uygunluğu durumunda sözleşme imzalar. Su ürünleri için geçiş sürecini, tür özelliğine göre, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu belirler.
8. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, sözleşme yaptığı müteşebbisin ürünlerinin organik ürün olarak değerlendirilmesi için gerekli çalışmayı başlatır.
9. Komite ve İl Tarım Müdürlüğü, Proje ve İstatistik Şube Müdürlüğü, kendisine bildirilen müteşebbisi organik tarım metodu uygulayan müteşebbis olarak kayıt altına alır. Kayıt altında olmayan her türlü müteşebbis organik tarım faaliyetinde bulunamaz.
Geçiş süreci ve kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşları
Geçiş süreciyle ilgili kurallar aşağıda belirtilmiştir.
1. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu sözleşme yaptığı müteşebbisi geçiş sürecine alır. Geçiş süreci; organik üretime başlanmasından, organik ürünün belgelendirilmesine kadar geçen süreçtir. Geçiş sürecindeki ürünler geçiş ürünü olarak değerlendirilir. Geçiş ürünü, "Organik tarım geçiş süreci ürünüdür" etiketiyle pazarlanabilir, organik olarak pazarlanamaz. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, geçiş sürecini uzatabilir veya kısaltabilir. Ancak, kısaltma veya uzatma gerekli sürenin yarısından fazla olamaz. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, uzatma veya kısaltma gerekçesini dönem raporunda Komiteye bildirir.
2. Müteşebbis sözleşme yaptığı kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna organik üretimle ilgili istediği tüm bilgi ve belgeleri vermek, üretimin her aşamasında gerekli kontrolün yapılabilmesi için işletmenin organik üretimle ilgili her birimini kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna açmak zorundadır. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu üretim birimini istediği anda denetler.
3. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, bitkisel ve hayvansal ürünler ile su ürünleri üretimi yapan, orman alanlarından ve doğadan ürün toplayan, ürün işleyen, ambalajlayan, depolayan, nakleden, pazarlayan, sözleşme yaptığı geçiş sürecindeki veya bu süreci tamamlamış bütün müteşebbisleri ve müteşebbislere ait her türlü bilgiyi kontrol eder ve kayıt altına alır. Birer aylık ayrıntılı raporlar hazırlar ve bilgi için İl Tarım Müdürlüğü, Proje ve İstatistik Şube Müdürlüğüne verir. Bu raporların özetinden oluşan bir raporu da üçer aylık dönemler halinde, gereği için Komiteye bildirir.
Organik bitkisel üretimde genel kurallar
1. Hiç işlem görmemiş tarım topraklarında, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu onay verirse, geçiş süreci uygulanmayabilir.
2. Arazinin parselasyonuna gidiliyor ise, arazinin tamamı bu Yönetmeliğin ilgili hükümlerine göre kontrol altına alınır. Ancak, organik üretime geçilmeyen parsellerde nadas uygulanır. Nadas uygulanmış parsellerde organik üretime geçildiğinde, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu onay verirse, geçiş süreci uygulanmayabilir.
3. Geçiş süreci, tek yıllık bitkilerde 2 yıl, çok yıllık bitkilerde 3 yıldır. Tek yıllık kültürlerde ekim tarihi, çok yıllık kültürlerde hasat tarihi göz önüne alınır.
4. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, şüpheli durumlarda, organik bitkisel üretim yapılacak toprağın, kullanılacak gübre ve ilacın, ekim ve dikimden önce analizinin yaptırılmasını müteşebbisten ister. Analiz sonuçlarına göre aşağıdaki hususlar dikkate alınır.
a) Tek yıllık bitkilerde çok yıllık rotasyon programı uygulanır ve rotasyonda baklagil veya baklagil yem bitkilerine, derin köklü bitkilere ve çapa bitkilerine yer verilir.
b) Toprağın biyolojik yapısındaki mevcut organik madde korunmaya çalışılır.
c) Toprağın biyolojik yapısı bozulmuşsa toprak iyileştiriciler saf veya karışım halinde verilir.
Toprak koruma ve hazırlama
Organik bitkisel üretimde toprak koruma ve hazırlama kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik bitkisel üretime başlanmadan önce, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca, arazide koruma tedbirleri alınıp alınmayacağına karar verilir. Bu tedbirler;
a) Teraslama,
b) Kontur ve şeritvari ekim ve dikim,
c) Toprak nemini koruyucu materyal kullanılması ve malçlama,
d) Budanmış dallarla veya baklagil ekimi yapılarak gölgeleme,
e) Hendekleme ve silt kapanları yapma yöntemleridir.
2. Organik tarıma geçiş sürecinde, modern tarımdan kalan bitki artıkları parselden tamamen uzaklaştırılarak toprak hazırlanır ve müteakip yıllarda toprağın havalanmasını sağlayacak, toprağı derinden işlemeyen, traktör kuyruk miline bağlı olarak kullanılan toprak işleme aletleri kullanılır.
3. Organik bitkisel üretim yapılacak toprak; pH değeri 5.5-7 arasında, biyolojik ve mineralojik yapısı ve dokusu bozulmamış topraktır. Toprak yapısının bozulduğu durumlarda toprak iyileştiricileri kullanılır. Seralarda kullanılacak taşıma toprağın da bu özellikleri taşıması gerekir.
4. Organik bitkisel üretimde çok fazla sayıda ve gereksiz toprak işleme yapılmamalıdır. Toprak işlemede pulluk gibi derin kazan aletlerin en fazla beş yılda bir kullanılması gerekir. Böylece toprağa azot sağlayan bakterilerin idamesi sağlanır. Toprak işleme, traktöre takılarak çekilen tırmık, kültivatör, diskaro gibi ekipmanlarla yapılmalıdır.
Gübreleme
Organik bitkisel üretimde gübreleme kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Hayvancılığın organik tarım metoduyla yapıldığı işletmelerden gelen büyük ve küçükbaş organik hayvan gübreleri ve toprak iyileştiriciler ile yeşil gübreleme yoluyla gübreleme yapılır.
2. Yeterli organik hayvan gübresi bulunamaması durumunda, organik tarım metoduyla hayvancılık yapmayan işletmelerden sentetik katkı maddesi içermeyen hayvan gübreleri kullanılabilir. Ancak, kullanılan bu gübrenin organik gübre içerisindeki oranı % 25’i geçemez ve ekstensif tarım yapan işletmelerden gelen çiftlik gübresi kullanılabilir.
3. Yeşil gübrelemede uygun mikorobiyal veya bitkisel kökenli maddeler kullanılır.
4. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca, organik gübrenin de yetersiz kaldığının belirlendiği durumlarda, yönetmelikçe izin verilen gübre ve toprak iyileştiriciler, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun onayı ile doğal formunda kullanılır.
5. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, kullanılan gübrenin karışım olmasından kuşku duyarsa müteşebbisten gübre analizi yaptırtmasını ister.
6. Organik gübre üretimi ve ithalat ve/veya ihracatı, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde yapılır. Müteşebbis, organik gübre üretimi ve ithalat ve/veya ihracatı için ilk olarak bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna başvurur. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu ürünle ilgili her türlü analizi yaptırır ve analiz sonuçları ile birlikte ürünün organik tarımda kullanılıp kullanılamayacağına dair raporunu müteşebbise sunar. Talep edilmesi durumunda sertifika düzenleyerek müteşebbise verir. Sertifika verilen ürünün üretme izni için müteşebbis Bakanlık Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğüne başvurur. Bu kuruluş, ilgili Yönetmeliklere göre gerekli incelemelerden sonra uygunluk saptanırsa gerekli izni verir.
Ekim ve dikim
Organik bitkisel üretimde ekim ve dikim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Kullanılacak tohum, fide, fidan, anaç, misel, çelik gibi üretim ve çoğaltım materyali organik tarım metoduyla üretilmiş olmalıdır.
2. Üretim ve çoğaltım materyali, hastalık ve zararlılara karşı kimyasal ilaçlamaya tabi tutulmadan kullanılır.
3. Ekim, üretim şekli ve tipine göre elle veya kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun izin vereceği ekipmanlarla yapılır. Bu ekipmanlarla modern tarım metoduyla ekim yapılmışsa, ekipmanlar yıkanıp temizlendikten sonra kullanılır.
4. Organik üretim ve çoğaltım materyalinin özellikleri aşağıdaki şekilde olmalıdır:
a)Organik tohum; genetik olarak yapısı değiştirilmemiş, döllenmiş hücre çekirdeği içindeki DNA dizilimine dışarıdan müdahale edilmemiş, sentetik pestisitler, radyasyon veya mikrodalga ile muamele görmemiş biyolojik formunda olmalıdır.
b) Organik fide; organik tohumlardan elde edilmiş, üretimi sırasında sentetik bitki besleme ve büyütme maddeleri ile hormonların kullanılmadığı, toprak ve iklim koşullarına uygun, hastalık ve zararlılara dayanıklı olmalıdır.
c)Organik fidan, anaç; organik tohumlardan üretilen, üretimi sırasında sentetik bitki besleme ve büyütme maddeleri ile hormonların kullanılmadığı, toprak ve iklim koşullarına uygun, hastalık ve zararlılara dayanıklı, bir yaşından büyük olmalıdır.
d) Organik çelik; göz, kalem, dal şeklinde, organik tarım metoduyla yetiştirilen çok yıllık bitkilerden alınır, yöresel toprak ve iklim koşullarına uymalıdır.
e)Organik misel; organik tarım metoduyla üretilen kültür ve diğer mantarlardan elde edilir.
Bitki koruma
Organik bitkisel üretimde bitki koruma kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik tarım metoduyla bitkisel üretim yapılan tarım alanlarında kesinlikle kimyasal ot öldürücüler, büyümeyi durdurucular ve gerileticiler kullanılamaz.
2. Hastalık, zararlı ve yabancı otların kontrolünde aşağıdaki hususlar dikkate alınır.
a) Hastalıklara dayanıklı tür ve çeşit seçimi yapılmalıdır.
b) Uygun rotasyon programı hazırlanmalıdır.
c) Uygun toprak işleme yöntemleri uygulanmalıdır.
d) Kültürel, biyolojik ve biyo teknik mücadele metotları uygulanmalıdır.
e) Yabancı otlar elle veya çapalama yöntemiyle yok edilmelidir.
Sulama
Organik bitkisel üretimde sulama kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik tarım metoduyla bitkisel üretim yapılan tarım alanlarında salma sulama teknikleri kullanılamaz.
2. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından, toprağın, sulu arazi tasnif ve geçirgenlik hızı değerinin tespitinin yaptırılması sağlanır.
3. Bitkinin vejetasyon süresince tüketeceği su miktarına göre su planı hazırlanır.
4. Araziye su ölçüm cihazı yerleştirilir, plana göre sulama suyu ölçülerek kullanılır. Suyun basınçlı veya basınçsız kapalı sulama teknikleri ile bitkinin kök bölgesine verilmesi esastır.
5. Karık sulamaya zorunlu hallerde kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde izin verilir.
6. Drenajı bozuk, geçirgenliği düşük, ağır killi ve tınlı topraklarda drenaj sistemi kurulmalıdır. Drenaj sisteminden elde edilen drenaj suyu ile sulama yapılamaz.
7. Bağ, bahçe, seracılık ve örtü altı sebzecilik sulamalarında damla sulama yöntemi uygulanır.
8. Tarla, mera ve otlak sulamalarında yağmurlama yöntemi uygulanır.
Hasat
Organik bitkisel üretimde hasat kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik ürünlerin hasadında kullanılan teknik araç ve gereçlerin ekolojik tahribat ve kirlilik oluşturmaması esastır.
2. Elle yapılan hasatlarda toplayıcılar eldiven kullanmalıdır. Elle toplama materyalleri; tahta, hasırdan yapılmış sepetler, kasalar ve sandıklar, organik pamuk, kendir gibi maddelerden yapılmış bez torbalar, karton, kâğıt gibi malzemeden yapılmış kaplar ile organik yapıdaki veya ürünün organikliğini bozmayacak yapıdaki diğer kaplardır. Toplama materyallerinde gerekli hijyen tedbirleri alınır.
3. Makine ile hasatta, hasat makinesi tüm artıklardan temizlenir, mümkünse ürünle temas edecek kısımlar yıkanır.
4. Ormanlar, doğal alanlar ve tarımsal alanlarda doğal olarak yetişen yenilebilir bitki ve kısımlarının toplanmasında aşağıdaki koşullar sağlanmalıdır:
a) Toplama alanı kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca 1 yıl önce gözlem altına alınır.
b) Toplama alanı son iki yıl içinde yangın geçirmiş olmamalıdır.
c) Toplama alanında anız yakılmaz.
d) Toplama alanında son iki yıl içinde karantina tedbirleri alınmış olmamalıdır.
e) Toplama alanındaki doğal ortam veya türlerin muhafazası sağlanmalıdır.
Organik mantar üretimi
Organik mantar üretiminde; yalnız aşağıdaki üretim materyali kullanılır:
1. Organik gübre, kimyasal olarak muamele görmemiş torf, kesimden sonra kimyasal muamele görmemiş odun, doğal yapısındaki toprak, hiçbir kimyasal madde içermeyen su, yönetmelikçe izin verilen toprak iyileştiriciler ve mineral gübreler.
2. Bu maddeler tek başlarına veya karışım halinde kullanılabilirler. Ancak, karışım kompost oluşumundan önce yapılmalı, kompost fermantasyona bırakıldıktan sonra yeni maddeler eklenmemeli, karışımın oranının hesaplanması ise; kompostun toplam ağırlığından, kaplama materyali olarak kullanılan toprak ve kompost içindeki su miktarı çıkarıldıktan sonra yapılmalıdır.
Seralarda organik üretim
Seralarda organik üretim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Seralarda kullanılacak toprak, organik özelliğini yitirmemiş olmalı, organik tohum veya çoğaltma materyali kullanılmalıdır.
2. Bitki besin ihtiyacında, yönetmelikçe belirtilen toprak iyileştiriciler ve gübreler kullanılır.
3. Sera örtüsü olarak cam veya polietilen malzeme kullanılabilir. Ancak; polietilen malzeme kullanıldıysa, açılabilir kullanımda olmalı, uygun havalarda açarak havalandırma yapılmalıdır.
4. Döllemede bombus arıları kullanılabilir.
5. Bitki korumada, yönetmelikçe izin verilen koruyucular kullanılır.
6. Sulamada kanalizasyon suyu kullanılamaz. Damla sulama yöntemi kullanılır.
7. Toprak işleme, gübreleme ve hasat, mümkün ise elle kullanılan ekipmanlarla yapılır. Makine ile yapılıyorsa alet ve ekipmanın temizliğine dikkat edilir.
8. Seranın iyi bir şekilde doğal havalanması sağlanmalıdır.
9. Isıtma sera içinde kömür ve linyit sobalarıyla yapılamaz.
10. Sera toprağı karışımı hazırlanması ve ticareti, Bakanlık Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğünün izni ile bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde yapılır. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun düzenleyeceği sertifika ile Bakanlık Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğüne başvurularak izin talebinde bulunulur.
Organik hayvansal üretim
Organik hayvansal üretimde genel kurallar aşağıda belirtilmiştir.
1. Hayvancılık; hayvan gübresi ihtiyacını karşılaması, baklagil ve yem bitkileri gibi yenilenebilir doğal kaynakların kullanılması, meraların uzun dönemde toprak üretkenliğinin korunması ve iyileştirilmesi ve sürdürülebilir tarımın geliştirilmesine katkıda bulunması bakımından, bitkisel üretimle birlikte ele alınmalıdır. Yine, toprak-bitki, bitki-hayvan ve hayvan-toprak arasında karşılıklı bağımlılığın oluşması, toprağın organik maddesinin iyileştirilmesi ve bitkilerin beslenme ihtiyaçlarını karşılaması, tarımsal üretim sistemleri dengesinin oluşmasına katkıda bulunması ve biyolojik çeşitliliği teşvik etmesini sağlaması açısından yapılmalıdır.
2. Organik hayvancılıkta, tür ve ırk seçiminde yerel koşullar göz önüne alınır, doğal olarak hastalığa dayanıklı tür ve ırk seçimine dikkat edilir. Burada açıklanmayan hususlarda; 10/3/2001 tarih ve 24338 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4631 sayılı Hayvan Islahı Kanununun hükümleri uygulanır.
3. Organik tarım metoduyla üretim yapan işletmelerden getirilen ve tamamen organik yemlerle beslenilen, üretme ve çoğaltmada kullanılacak, genetik yapısı değiştirilmemiş, çevreye, iklim koşullarına ve hastalıklara dayanıklı hayvanlar damızlık olarak kullanılır.
4. Damızlık hayvanlardan tamamen doğal yöntemlerle elde edilen, saklanan ve kullanılan hayvan suni tohumlama materyalleri ile hayvan çoğaltma yapılır. Embriyo transferi yasaktır.
5. Organik hayvancılık yapacak işletme, serbest otlama alanına sahip olmalı, mera alanlarına erişebilmeli ve birim alan başına düşen hayvan sayısı, üretim biriminde entegre hayvancılık ve bitkisel üretime yeterli hayvan gübresi sağlayabilecek şekilde sınırlı olmalıdır. Organik gübre stoklama kapasitesi ya da yayılan nitrojen miktarı kullanılan tarımsal alanda 17 kg/N/da/yılı aşmamalıdır. Bu miktar aşıldığında, müteşebbisin aynı bölgede başka bir alan edinmesi veya kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun onayı ile komşu işletmelerde bu olanağı sağlaması gereklidir. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu çevre koruma maksadıyla stoklama kapasitesini azaltabilir.
6. Organik hayvancılıkta aynı üretim biriminde bulunan tüm hayvanlar bu Yönetmelikteki hükümlere göre yetiştirilmelidir. Ancak, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yetiştirilmeyen hayvanlar, yetiştirildikleri binaların ve arazilerin bu Yönetmelik kurallarına uygun olarak yetiştirme yapan birimlerden açıkça ayrı olması şartıyla ve ayrı türlerin bulunması durumunda işletmede bulunabilirler.
7. Bu Yönetmelik hükümlerine göre yetiştirilmeyen hayvanlar, bu Yönetmelik hükümlerine göre yetiştirilen hayvanlar ile aynı anda merada olmamalıdır. Ancak; kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun izni olması şartıyla aynı merayı kullanabilirler.
8. Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yetiştirilen hayvanlar aşağıdaki hususların bulunması şartıyla normal arazilerde otlatılabilirler.
a) Araziler geçiş sürecini tamamlamış olmalıdır.
b) Dekar başına hayvan sayısı, 17 kg/N/da/yıldan fazla olmayacak şekilde olmalıdır.
c) Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yetiştirilen ancak bu arazileri kullanan hayvanlardan elde edilen her çeşit ürün, bu hayvanların bu Yönetmelik hükümlerine uygun olmayan hayvanlardan yeterince ayrı tutulduğunun bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca onayı durumunda organik olarak kabul edilecektir.
9. Organik hayvan yetiştiriciliği ve hayvansal üretim yapacak üretici müteşebbis geçiş sürecine alınır. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu Komitenin onayını alarak geçiş süresini uzatabilir veya kısaltabilir.
10. Organik hayvancılığa geçiş sürecinde, işletmenin hayvan yemi için kullandığı tüm arazi de bitkisel üretim için geçerli geçiş sürecine alınır. Bu süreç, kürk hayvanları için bir yıla indirilebilir.
11. Yeni bir işletme tesisinde, yeterli miktarda organik olarak yetiştirilmiş hayvan bulunmadığında, sürünün yenilenmesine veya yeniden oluşturulmasına, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından izin verilmesi durumunda, modern tarım metoduyla üretilmiş hayvanlar aşağıdaki koşullara bağlı olarak organik çiftliklere getirilebilirler.
a) Besiye alınacak danalar dört aylıktan büyük olamaz.
b) Besiye alınacak kuzu ve oğlaklar dört haftadan büyük olamaz.
c) Damızlıkta kullanılacak hayvanlar 14 aylıktan büyük olamaz.
d) Yumurta üretimi için piliçler 18 haftadan büyük olamaz.
e) Etlik piliçler geldikleri çiftlikten ayrıldıklarında üç günlükten büyük olamaz.
f) Danalar, sütten kesildikleri andan itibaren bu Yönetmelik kurallarına uygun olarak yetiştirilmiş olmalı ve her durumda altı aydan büyük olamaz.
g) Damızlık vasıflarını yitirmiş ve sütten kesilmiş küçükbaşlar, sütten kesildikleri andan itibaren bu Yönetmelik kurallarına uygun olarak yetiştirilmiş olmalı ve her durumda 45 günlükten büyük olamaz.
h) Domuz yavruları sütten kesildikleri andan itibaren bu Yönetmelik kurallarına uygun olarak yetiştirilmiş olmalı ve 25 kg’dan büyük olamaz.
i) Büyükbaş sayısının azami % 10 ve yetişkin domuz, koyun ve keçi sayısının azami % 20’sinden fazla olmaması kaydıyla, doğal büyümenin desteklenmesi ve sürülerin yenilenmesi amacıyla her yıl organik üretim yapmayan çiftliklerden dişi hayvan getirilebilir. Bu yüzdeler, işletmede önemli ölçüde büyütme yapılırsa, herhangi bir tür değişikliğine gidilirse, yeni hayvancılık ihtisas alanının geliştirilmesi durumunda kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun onayı ve Komitenin mutabakatı ile % 40’a kadar arttırılabilir.
j) Yukarıda belirtilen yüzdeler on adetten az büyükbaş hayvan veya beş adetten az küçükbaş ve domuz bulunan üretim birimlerinde uygulanmayacaktır. Bu birimlerde yukarıda belirtilen yenileme işlemleri yılda azami bir hayvan ile sınırlı olacaktır.
k) Hayvanların organik olmayan hayvansal üretim yapan çiftliklerden sağlanması durumunda hayvan sağlığı kurallarına dikkat edilir. Özel koşullar ve karantina dönemine bağlı olarak kontrol testleri yapılır.
12. Organik hayvan ve hayvansal ürünlerde geçiş süreci aşağıda belirtilmiştir.
a) Et üretimine yönelik büyükbaşlarda 12 ay ve her durumda yaşam süresinin dörtte üçü kadar olmalıdır.
b) Küçükbaş ve domuzda altı aydır.
c) Süt üretimine yönelik hayvanlarda altı aydır.
d) Et üretimine yönelik kanatlılarda, üç günlükten önce getirilmeleri kaydıyla 10 hafta, yumurta üretimine yönelik kanatlılarda altı haftadır.
e) Kasaplık danalarda altı ay, küçük geviş getirenlerde iki aydır. Kasaplık hayvanlar, satış veya kesim zamanına kadar organik üretim biriminde yetiştirilmiş olmalıdırlar.
13. Doğal büyüme ve hayvanların yenilenmesi için her yıl yetişkin büyük baş hayvanların minimum % 10’u ile küçükbaş hayvanların % 20’si sürü yenileme payı olarak ayrılır.
14. Organik hayvan yetiştiriciliği ve hayvansal üretim yapan işletmeler, hayvanların giriş ve çıkışı ile tüm tedavi uygulamalarıyla ilgili güncel, detaylı ve muntazam kayıtlar tutar. Hayvanlara kimlik verilir.
Organik hayvansal üretimde yem temini ve hayvan besleme: Organik hayvansal üretimde yem temini ve hayvan besleme kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik hayvan yetiştiriciliği yapan işletme serbest otlak alanına sahip olmalı, çiftlik hayvanları çayır-mera alanları üzerinde beslenmelidir. İşletmenin toplam hayvan sayısı hektar başına iki büyükbaş hayvan sınırını geçemez. Mera ve otlaklarda besleme yapılacaksa, alanın önceden kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından organik tarım kurallarına uygun olup olmadığının tespiti yapılır. Mera ve otlakların organik tarım kurallarına uygun olması gereklidir. Mera ve otlaklarda kimyasal gübreleme ve mücadele yapılmamış olmalıdır. Burada açıklanmayan hususlarda 28/2/1998 tarih ve 23272 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4342 sayılı Mera Kanununun hükümleri uygulanır.
2. Yem kullanımındaki amaç, üretimin azami düzeye çıkarılmasından çok, hayvanların muhtelif gelişim evrelerindeki beslenme ihtiyaçları karşılanırken kaliteli üretimin sağlanmasıdır. Besicilikte et üretiminin azamiye çıkarılması amaçlandığından bu madde uygulanmaz. Hayvanların zorlama ile beslenmesi yasaktır.
3. Hayvanlar organik olarak üretilmiş yem maddeleri ile beslenmelidir. Yaygın hastalık nedeniyle üretimde ciddi bir düşüş bekleniyorsa, Komitece açıklanan bulaşma dönemi boyunca, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde, toplam yemin % 40’ını geçmemek üzere modern yem verilebilir.
4. Hayvanlar, tercihen yetiştirildikleri işletmeden sağlanan yemlerle, buna imkân olmaması halinde bu Yönetmelik kurallarına uygun hareket eden diğer birimlerden veya işletmelerden sağlanan yemlerle beslenirler.
5. Ortalama olarak rasyon formüllerinin % 30’una kadarı geçiş sürecindeki maddeleri içerebilir. Geçiş sürecindeki yem maddeleri aynı işletmeden geliyorsa bu oran % 60’a artırılabilir.
6. Genç memelilerin beslenmesi ana sütüne dayanmalıdır. Tüm memeliler türlere bağlı olarak asgari bir süre için ana sütü ile beslenmelidir. Bu süre; büyükbaş türleri için üç ay, küçükbaş için 45 gün ve domuzlar için 40 gündür.
7. Günlük rasyon en az % 60’ı kaba yem olmak üzere taze ot, kuru ot veya silaj içerir. Ancak, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, süt verme döneminin ilk evrelerinde süt üretimine yönelik hayvanlarda azami üç aylık bir süre için % 50 oranına kadar bir indirime izin verebilir.
8. Çiftçinin yemlerini yalnızca organik üretimden sağlayamaması durumunda modern yem maddelerinin sınırlı oranda kullanılmasına izin verilir. Her yıl için izin verilen modern yem maddeleri azami kullanım oranı ot obur hayvanlarda % 10 ve diğer türlerde % 20’dir. Bu rakamlar tarımsal kaynaklı yem maddelerinin kuru madde oranı yüzdesi olarak yıllık bazda hesaplanır. Göç dönemleri hariç olmak üzere günlük rasyonda izin verilen modern yem maddeleri oranı % 25 olup, kuru madde yüzdesi olarak hesaplanır.
9. İstisnai hava koşulları nedeniyle yem üretiminde kayıp olması halinde, afet bölgesinde ve kısa bir süre için kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun belirleyeceği oranda modern yem maddelerinin kullanımına izin verilebilir.
10. Kanatlılarda besi aşamasında kullanılan yem formülü asgari % 65 tahıl içermelidir.
11. Domuz ve kanatlı rasyonlarına kaba yem, taze veya kuru ot ya da silaj eklenmelidir.
12. Yalnızca yönetmelikçe belirtilen ürünler silaj yapımında, katkı ve işleme maddesi olarak kullanılabilirler.
13. Yönetmelikçe belirtilen tarımsal kaynaklı bitkisel yem maddeleri kimyasal çözücü kullanılmadan üretilmiş veya hazırlanmışsa hayvan beslenmesinde kullanılabilir.
14. Hayvan kaynaklı yem maddeleri, yönetmelikte yer alıyorsa kullanılabilir.
15. Organik hayvancılıkta yönetmelikte belirtilen eser maddeler, vitaminler, provitaminler vb etkisi olan kimyasal açıdan tam tanımlı maddeler ve mineral kaynaklı yem maddeleri kullanılabilir.
16. Enzimler, mikroorganizmalar, birleştiriciler, katılaşmayı önleyici karışımlar ve katılaştırıcılar, yem işlemeye mahsus yardımcı elementler, yönetmelikte yer alıyorsa kullanılabilir.
17. Antibiyotikler, koksidiyostatikler, ilaç maddeleri, büyütücüler veya büyümeyi veya üretimi geliştiren diğer maddeler hayvan beslenmesinde kullanılmaz.
18. Yem maddeleri, bileşik yem maddesi katkı maddeleri, yem işlemeye mahsus yardımcı karışımlar ve hayvan beslenmesinde kullanılan ürünler genetik değişimden geçirilmiş organizmalar veya bunlardan elde edilen ürünlerden elde edilmiş olmamalıdır.
Hayvan sağlığı ve veteriner müdahalesi: Organik hayvansal üretimde hayvan sağlığı ve Veteriner Hekim müdahalesi kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik hayvan yetiştiriciliğinde, hayvanların genetik yapısı değiştirilemez ve genetik yapısı değiştirilmiş organizmalar ve bunlardan üretilmiş ürünler organik tarım metoduna uygun olmadığından, organik hayvansal üretimde girdi olarak kullanılamaz. Gen teknolojisi metotları ile hayvan ıslahına izin verilmez. Antibiyotikler, koksidiyostatikler ve diğer büyümeye yardımcı suni karışımlar ve erken doğum için östrusun hazırlanması veya zamanlanması gibi üremeyi kontrol edici veya başka amaçlar için hormonların veya benzer maddelerin kullanılması yasaktır. Yine de tedavi edici uygulama olarak hormonlar hayvan üzerinde uygulanabilir.
2. Kuyruk kesme, koyunların kuyruklarına elastik bant yapıştırma, diş kesme, gaga kesme, kanatları yolma gibi yöntemler uygulanmaz. Ancak, hadım etme ve boynuz köreltme hayvana zarar vermemek şartı ve kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun onayıyla uygulanır. Bu uygulamalar en deneyimli personel tarafından yapılmalı ve hayvana acı çektirilmemesine çok dikkat edilmelidir.
3. Hastalıklara karşı direncin güçlenmesi ve enfeksiyonların önlenmesi bakımından her türün ihtiyaçlarına uygun gerekli tedbirler alınmalıdır.
4. Hayvanların doğal bağışıklıklarının kazanılması için merada otlatma yapılmalı ve yüksek kalite yemler kullanılmalıdır.
5. Tüm önleyici tedbirlere rağmen bir hayvanın hastalanması veya yaralanması durumunda, gerekiyorsa uygun bir barınakta izole edilerek derhal tedavi edilmelidir.
6. Organik tarımda veteriner ilaç uygulamaları aşağıdaki prensiplere uygun olmalıdır.
a) Tedaviye alınan hayvan türü üzerinde tedavi edici etkisinin bulunması ve tedavi koşullarına uygun olması kaydıyla kimyasal bileşimli ilaç uygulamaları yerine, bitki alıntı ve özleri gibi bitkisel ilaçlar, bitki, hayvan veya mineral kaynaklı maddeler, eser maddeler ve ürünleri ve homeopat tedavi yöntemi kullanılmalıdır.
b) Yukarıda bahsedilen maddelerin kullanımının hastalıkla veya yaralanmayla mücadelede yetersiz kalması veya yetersiz kalmasının muhtemel olduğu ve hayvanın acı çekmemesi için tedavinin gerekli olduğu durumlarda veteriner sorumluluğunda kimyasal bileşimli ilaçlar veya antibiyotikler kullanılabilir.
c) Önleyici veya koruyucu olarak kimyasal bileşimli veteriner ilaçları veya antibiyotiklerin kullanılması yalnızca kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun onayı ile kullanılabilir.
d) Üretim biriminin bulunduğu belirli bir alanda bir hastalığın ortaya çıkması halinde, bağışıklık sağlayan veteriner ilaçları kullanılabilir.
e) Veteriner ilaçları kullanılacağı zaman konulan teşhis, pozolojisi, müdahale yöntemi, tedavi süresi ve ilacın yasal kesilme süresi ile birlikte kullanılan ürün tipi açıkça kayıt edilmelidir.
f) Hayvanlar veya hayvan ürünleri organik ürün olarak pazarlanmadan önce bu durum kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna bildirilmelidir. Tedavi edilen hayvanlar, büyükbaşlarda tek tek, kanatlılarda ve küçükbaşlarda tek tek veya gruplandırılmış olarak açıkça belirlenmelidir.
g) Bir hayvana normal koşullarda verilen veteriner ilaçlarının son uygulandığı tarih ile bu hayvanlardan organik ürün elde edilme tarihi arasındaki süre ilacın tanımlanmış kesilme süresinin iki katı olacak veya kesilme süresi belirtilmemiş hallerde 48 saat olacaktır.
h) Aşı uygulamaları, parazit tedavisi, bir hayvana veya hayvan grubuna bir yıl içerisinde ikiden fazla veya azami üç kez kimyasal bileşimli veteriner ilaçlarının veya antibiyotiklerin uygulanması halinde, söz konusu hayvanlar veya bu hayvanlardan elde edilen ürünler bu Yönetmeliğe uygun olarak üretilmiş ürün sıfatıyla satılamazlar ve kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun izni ve Komitenin mutabakatı şartıyla yeniden geçiş sürecine alınırlar.
i) Kasaplık hayvanlar kesimden önceki 2 ay, süt ürünleri 7 gün ve yumurta 5 gün içerisinde sentetik ilaç verilmiş ise organik ürün olarak satılamaz.
j) Kanatlılarda yumurtlamayı ve yumurta sarısını artırıcı yada kalite düzenleyici sentetik maddeler ile doğal olmayan yöntemler kullanılamaz.
Hayvan bakımı ve barınaklar: Organik hayvansal üretimde hayvan bakımı ve barınak kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Hayvan barınakları, sıhhi bir yapı malzemesinden inşa edilmeli, barınak koşulları hayvanların biyolojik ve ırk ihtiyaçlarını karşılamalıdır. Hayvanlar yem ve suya kolayca ulaşabilmelidirler. Binaların yalıtımı, ısınması ve havalandırılması hava akımını, toz seviyesini, ısıyı, nispi nemi ve gaz konsantrasyonunu hayvanlara zarar vermeyecek sınırlar içerisinde tutacak şekilde olmalıdır. Binalara çok iyi bir şekilde doğal hava ve ışık girmelidir.
2. Hayvanların bağlı olarak tutulması yasaktır. Ancak, bağlama işleminin emniyet veya hayvanın rahatlığı açısından gerekli olduğuna ve bağlama işleminin sınırlı bir süre için yapılacağına dair bir gerekçe ortaya çıkarsa, yalnızca büyükbaş hayvanlar, iyi aydınlatılmış ve havalandırılmış sıhhi barınaklarda, düzenli dışarı çıkarılarak dolaştırılmaları, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından izin verilmesi kaydıyla bağlanabilirler.
3. Küçük işletmelerde, büyükbaş hayvanlar haftada en az iki kez meraya, açık hava barınaklarına veya gezinti alanlarına çıkarılmaları, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından izin verilmesi kaydıyla bağlanabilirler.
4. Hayvanların gruplar halinde yetiştirilmeleri durumunda grubun büyüklüğü, hayvan türünün gelişim evrelerine ve davranış biçimlerine bağlı olarak, bir uzman görüşü ışığında kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca belirlenir. Hayvanları kansızlığa yol açacak koşullarda tutmak veya diyet uygulamak yasaktır.
5. Gerekli ise, doğal otlaklar, açık hava gezinti alanları veya açık alanlar yerel hava koşullarına ve ilgili türe bağlı olarak yağmura, rüzgâra, güneşe ve aşırı sıcaklığa karşı yeterli korunma sağlamalıdır.
6. Uygun iklim koşullarının hayvanların açık havada yaşamalarına imkân verdiği alanlarda hayvan barınaklarının yapılması zorunlu değildir.
7. Binalardaki hayvan yoğunluğu hayvanların türlerine, soyuna ve yaşına bağlı olarak rahat ve iyi durumda olmalarını sağlayacak şekilde olmalıdır. Özellikle hayvan grubunun büyüklüğü ve cinsiyetlere bağlı olarak hayvanların davranışları göz önüne alınacaktır. Optimum yoğunluk hayvanlara rahatça ve doğal olarak durabilecekleri, kolayca yatabilecekleri, dönebilecekleri, kendilerini temizleyebilecekleri, tüm doğal pozisyonları alabilecekleri ve gerinme ve kanat çırpma gibi tüm doğal hareketleri yapabilecekleri yeterli büyüklükte yer sağlayacak şekilde olmalıdır.
8. Kapalı barınakların ve açık gezinti alanlarının asgari alanları ve farklı hayvan türleri ve kategorileri için diğer barınak özellikleri yönetmelikçe belirtildiği gibidir.
9. Meralarda, diğer otlaklarda, fundalıklarda, sulak alanlarda, çalılıklarda ve diğer doğal veya yarı doğal habitatlarda bulunacak açık hava hayvan yoğunluğu toprağın yumuşamasının ve aşırı otlatmanın engellenmesi bakımından yeterince az olmalıdır.
10. Barınaklar, ağıllar, teçhizat ve kaplar enfeksiyon bulaşmasının önlenmesi ve hastalık taşıyıcı organizmaların oluşmaması için doğru biçimde temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Hayvan binalarının ve tesislerinin temizlenmesi ve dezenfeksiyonu için yalnızca yönetmelikçe belirtilenler kullanılabilir. Dışkı, idrar ve yenmemiş veya dökülmüş yemler kokunun önlenmesi ve böcek ve kemirgen hayvanların cezp edilmemesi için gerekli sıklıklarda kaldırılmalıdır. Hayvanların tutulduğu binalardan ve diğer tesislerden böceklerden ve diğer zararlılardan arındırılması için, yalnızca yönetmelikçe belirtilenler kullanılabilir.
11. Bütün memeli hayvanlar, kısmen kapalı olabilecek meralara veya açık hava gezinti alanlarına veya açık alanlara erişebilmeli ve havanın fiziki ve iklim koşullarının ve zemin şartlarının imkân verdiği hallerde bu alanları kullanabilmelidir.
12. Ot obur hayvanların otlama dönemlerinde meralara erişebilmeleri halinde ve kış barınaklarının hayvanlara hareket serbestliği vermesi durumunda, kış aylarında hayvanlara açık gezinti alanları ve açık alanlar sağlanması zorunluluğu kaldırılabilir. Bu konudaki kurallar aşağıdaki gibidir.
a) Bir yıldan yaşlı boğalar meralara ve açık gezinti alanlarına erişebilmelidirler.
b) Besiye yönelik büyükbaşlar, domuzlar ve küçükbaşlar, yaşam sürelerinin beşte birini geçmemesi kaydıyla ve her durumda kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun belirleyeceği süre kadar kapalı alanlarda kalabilirler.
13. Hayvan barınaklarının zemini düzgün ama kaygan olmamalıdır. Toplam zemin alanının asgari yarısı, parçalı veya ızgaralı olmayıp, sert ve düz olmalıdır.
14. Barınaklarda parçalı olmayan düz satıhlı rahat, temiz ve kuru uzanma/dinlenme alanı bulunmalıdır. Dinlenme alanında ottan oluşturulan bol miktarda kuru yatma yeri bulunmalıdır. Altlık sap-saman veya diğer uygun doğal maddeden oluşmalıdır. Altlık olarak kullanılan materyal, organik tarımda gübre olarak kullanılmasına izin verilen her türlü mineral ürün ile iyileştirilebilir ve güçlendirilebilir. Bir haftalık olduktan sonra buzağıların tek kişilik yerlerde barındırılması yasaktır.
15. Kanatlılar doğal otlaklarda yetiştirilmelidir ve kafeslerde tutulamazlar. Hayvanın rahatlığı veya hijyen şartları nedeniyle su kanatlıları iklim şartlarının elverdiği zamanlarda akarsulara, gölet veya göllere erişebilmelidirler.
16. Tüm kanatlı binaları aşağıdaki asgari şartları karşılamalıdır.
a) Zeminin asgari üçte biri parçalı veya ızgaralı yapıda değil düz satıh olmalı ve sap-saman, talaş, kum veya kısa çim gibi maddelerle kaplı olmalıdır.
b) Yumurta tavukları binalarında tavuklara ayrılan zeminin büyük bir kısmı dışkı toplanmasına elverişli olmalıdır.
c) Kanatlı grubunun ve kanatlının büyüklüğü ile orantılı büyüklükte tünek bulunmalıdır.
d) Kanatlının büyüklüğüne göre giriş/çıkış delikleri olmalı ve bu delikler kanatlı barınağının her 100 m2’si için asgari toplam 4 m uzunlukta olmalıdır.
e) Her kanatlı barınağı 4800 adet etlik piliç, 3000 adet yumurta tavuğu, 5200 adet Afrika tavuğu, 4000 adet dişi Muscovy veya Pekin ördeği, 3200 adet erkek Muscovy veya Pekin ördeği veya diğer ördekler, 2500 adet et horozu, kaz veya hindiden fazla hayvan barındırmamalıdır.
f) Her hangi bir üretim biriminde bulunan et üretimine yönelik kanatlı barınaklarının toplam kullanılabilir alanı 1600 m2’yi aşmamalıdır.
g) Yumurta tavuklarında doğal ışığa ilaveten günde azami 16 saat ışık sağlanacak şekilde suni ışıklandırma kullanılabilir ancak suni ışıklandırma olmadan asgari sekiz saat dinlenme süresi uygulanacaktır.
h) Kanatlılar iklim koşullarının elverdiği durumlarda açık hava barınaklarına alınmalı ve mümkün olan hallerde bu durum yaşamlarının asgari üçte birinde uygulanmalıdır. Bu açık hava barınakları çoğunlukla bitki örtüsü ile kaplanmalı, koruyucu tesisler bulunmalı ve hayvanların yeterli sayıda su ve yem yalaklarına erişmelerine imkân vermelidir.
i) Yetiştirilen her kanatlı gurubu arasındaki sürede binalar sağlık nedenleriyle hayvanlardan boşaltılmalıdır. Bu süre içerisinde binalar ve tesisat temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Ayrıca, her kanatlı grubunun yetiştirilmesi tamamlandığında açık hava barınakları sağlık nedeniyle boş bırakılarak bitki örtüsünün yeniden gelişmesine imkân verilmelidir. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, barınakların boş bırakılması gereken dönemleri belirleyecekler ve kararlarını Komiteye bildireceklerdir. Bu gereklilik barınaklarda tutulmayan ve gün boyunca serbestçe gezinen küçük miktarlardaki kanatlılara uygulanmayacaktır.
Nakliye ve kesim: Organik hayvan nakliyesi ve kesim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Hayvanların nakilleri stressiz ve kısa zamanda gerçekleştirilecek şekilde yapılır.
2. Yükleme ve boşaltma işlemleri dikkatlice ve hayvanları zorlamak amacıyla her hangi bir elektriksel aygıt (şok) kullanılmadan gerçekleştirilmelidir. Nakliye öncesi ve esnasında her hangi bir yatıştırıcı ilaç kullanılması yasaktır.
3. Kasaplık hayvanlara kesim esnasında stres yaratmayacak şekilde davranılır, uygun kesim yöntemleri uygulanır. Mümkün olan durumlarda ayrı kesim haneler kullanılır. Mümkün olmayan durumlarda ise modern yöntemle beslenmiş hayvanların kesiminden sonra, kesim hane yönetmelikte belirtilenler ile temizlendikten sonra, organik hayvanların kesimi yapılır. Konvansiyonel hayvanlarla organik hayvanların kesim işlemi aynı kesim hanede, aynı anda yapılamaz.
4. Kanatlılarda asgari kesim yaşları aşağıda belirtilmiştir.
Tavuklar
81 günlük
Et horozları
150 günlük
Pekin ördeği
49 günlük
Dişi Muscovy ördeği
70 günlük
Erkek Muscovy ördeği
84 günlük
Yaban ördeği
92 günlük
Afrika tavuğu
94 günlük
Hindi ve kaz
140 günlük
Hayvan gübresi: Organik hayvan gübresi kullanma, bulundurma ve koruma kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. İşletmede kullanılan toplam gübre miktarı, kullanılan tarım alanında yılda dekar başına 17 kg azotu aşamaz.
2. Organik üretim yapan işletmeler organik üretim fazlası gübrelerini dağıtmak amacıyla bu Yönetmelik hükümlerine uyan diğer işletmelerle işbirliğine gidebilirler. Kullanılan tarım alanında gübreden yılda dekar başına azami 17 kg azot sınırı böyle bir işbirliği içine giren tüm organik üretim yapan birimler bazında hesaplanacaktır.
3. Hayvan gübresi depolama tesislerinin kapasitesi doğrudan tahliye veya yüzeysel akıntı ve toprağa karışma yoluyla su kirlenmesini önleyecek şekilde olmalıdır.
4. Sağlıklı bir gübre yönetiminin sağlanması için hayvan gübresi depolama tesislerinin kapasitesi, üretim biriminin nitrata hassas bölgede bulunması hallerinde, araziye gübre uygulamasının uygun olmadığı veya gübre uygulamasının yasak olduğu en uzun dönem göz önüne alınarak belirlenen depolama kapasitesinden fazla olmalıdır.
5. Hayvan gübresi, yönetmelikçe belirtilen ürünler, orman ağaç yaprakları, saman ve yönetmelikçe belirilen diğer maddelerle karıştırılarak, en fazla 1/4 oranında su ile malç haline getirilip, üstü toprakla kaplanmak suretiyle, kompost haline getirilerek, bitkisel üretimde gübreleme zamanına kadar bekletilebilir.
Organik arı yetiştiriciliği
Organik arı yetiştiriciliği ile ilgili kurallar aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik arı yetiştiriciliği yapılacak alan, asgari uçuş çapı 3 km. olmak koşuluyla, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca 1 yıl önceden kontrol altına alınır. Tarımsal üretim yapılmayan alanlarda geçiş süreci uygulanmaz. Bu Yönetmelikte hükme bağlanmamış konularda 23/9/1994 tarih ve MKD-B-1-01/94-66 sayılı Makam Olur’u ile yürürlüğe giren Arıcılık Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
2. Arıcılık, arıların polenizasyon faaliyetleri yoluyla çevrenin, tarım ve orman ürünlerinin korunmasına katkıda bulunan önemli bir faaliyettir. Arıcılık ürünlerinin organik üretim olarak nitelendirilmesi kovanların özellikleri ve çevre kalitesi ile yakından ilişkilidir. Bu nitelendirme aynı zamanda arıcılık ürünlerinin elde edilmesi, işlenmesi ve depolanması koşullarına da bağlıdır. Bu nedenle; arıcılık yapılan alan, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından uzmanlara etüt ettirilerek denetim altına alınmalıdır.
3. Bir müteşebbisin, aynı bölgede birçok arıcılık birimini işletmesi durumunda bütün birimlerin bu Yönetmelik gereklerine uygun olması gerekmektedir.
4. Arıcılık ürünleri yalnızca bu Yönetmelik hükümlerinin asgari bir yıl uygulanması kaydıyla organik ürün olarak satılabilir.
5. Tür seçiminde, arıların yerel koşullara adapte olabilme kapasitesi, dayanıklılıkları ve hastalıklara karşı dirençlilikleri göz önüne alınmalıdır. Apis mellifera türleri ve eko tipleri tercih edilmelidir.
6. Kovanlar kolonilerin bölünmesi veya bu Yönetmelik hükümlerine uygun işletmelerden oğul veya kovan alınarak oluşturulmalıdır.
7. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşundan önceden izin alınması kaydıyla bu Yönetmelik kurallarına uygun olmayan mevcut üretim birimlerindeki kovanlar, organik arıcılıkta kullanılabilir.
8. Bir yıllık geçiş süreci içerisinde, arı oğulları, bu Yönetmelik hükümlerine göre üretim yapmayan arıcılardan sağlanabilir.
9. Sağlık veya felaket nedenleriyle yüksek hayvan ölümlerinin olması durumunda ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun kovanların mevcut olmaması halinde, geçiş sürecine tabi olmaları kaydıyla, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından kovanların yeniden oluşturulmasına izin verilebilir.
10. Kovanların yenilenmesi amacıyla, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olmayan, yılda % 10 oranında kraliçe arı ve arı beyi, organik üretim yapan birimlerden alınan peteklere veya petek temellerine yerleştirilmeleri kaydıyla, organik üretim yapılan birimlere alınabilir. Bu durumda geçiş süreci uygulanmaz.
11. Kovanların yerleşimi aşağıdaki hususlara uygun olmalıdır.
a) Arılar için yeterli miktarda doğal nektar, bal özü ve polen kaynağı bulunmalı ve suya erişim imkânı olmalıdır.
b) Kovan bölgesinin 3 km çapı içerisinde bulunan nektar ve polen kaynakları esas olarak organik şekilde üretilen ürünlerden ve/veya doğal bitki örtüsünden oluşmalıdır.
c) Kirlenmeye yol açması muhtemel olan, kent merkezleri, otoyollar, sanayi bölgeleri, atık merkezleri, atık yakma merkezleri gibi tarım dışı üretim kaynaklarından, yönetmelikçe belirtilen uzaklıkta olmalıdır. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, bu koşulun sağlanması için gerekli tedbirleri almalıdır.
12. Üretim sezonu sonunda arıların kışı geçirebilmesi için kovanlarda yeterince bol miktarda bal ve polen bırakılmalıdır.
13. Kovanların, kötü iklim koşulları nedeniyle tehlikeye girmesi durumunda, kolonilerin suni olarak yemlenmesine izin verilir. Suni yemleme organik biçimde üretilmiş ve aynı organik üretim biriminden sağlanan bal ile yapılır. Suni yemlemede organik biçimde üretilen bal yerine, özellikle iklim koşulları balın kristalleşmesini hızlandırıyorsa, organik biçimde üretilen şeker şurubu veya organik şeker melası kullanılmasına izin verebilirler. Suni yemleme ile ilgili olarak kovan siciline, ürünün tipi, tarihi, miktarı ve kullanıldığı kovanlara dair bilgiler yazılmalıdır. Suni yemleme yalnızca son bal hasadı ile takip eden nektar veya balözü döneminden önceki 15 gün arasında yapılabilir.
14. Arıcılıkta hastalıkların önlenmesi için; dayanıklı uygun türler seçilmeli, kraliçe arılar düzenli olarak yenilenmeli, herhangi bir anomali tespiti için kovanlar sistematik olarak denetlenmeli, kovanlardaki erkek yavru arılar kontrol edilmeli, düzenli aralıklarla malzeme ve teçhizat dezenfekte edilmeli, kirlenmiş maddeler veya kaynaklar imha edilmeli, balmumu düzenli olarak yenilenmeli ve kovanlarda yeterli miktarda polen ve bal bırakılmalıdır.
15. Koruyucu önlemlere rağmen, koloniler hastalanır veya zarar görürse, derhal tedaviye alınmalı ve gerekirse koloniler ayrı kovanlarda izole edilmelidir. Bu Yönetmeliğe uygun arıcılıkta kullanılacak veteriner ilaçları aşağıdaki prensiplere uygun olmalıdır.
a) İlaçlar Türk İlaç Kodeksine uygun olmalıdır.
b) Tedavi edici etkilerinin öngörülen tedaviye uygun olması kaydıyla kimyasal bileşimli ilaçlar yerine fitoterapik ve homeopatik tedavi yöntemleri kullanılmalıdır.
c) Yukarıda bahsedilen ürünlerin kolonilerin imha edilmesine yol açabilecek şekilde hastalığın veya zararın giderilmesinde etkisiz kalması veya etkisiz kalmasının muhtemel olması durumunda bir veterinerin sorumluluğunda, kimyasal bileşimli ilaçlar kullanılabilir. Ancak, önleyici tedbir olarak kimyasal bileşimli ilaç kullanımı yasaktır.
d) Varroa jacobsoni hastalığının ortaya çıkması durumunda formik asit, laktik asit, asetik asit, oksalik asit ve mentol, timol, okaliptol veya kafur kullanılabilir.
e) Tedavi kimyasal bileşimli ilaçlar ile yapılırsa, bu dönem içerisinde tedavi altındaki koloniler izole edilmiş bir kovana alınmalı ve tüm balmumu bu Yönetmeliğe uygun balmumu ile değiştirilmelidir. Sonradan bu kolonilere bir yıllık geçiş süreci uygulanmalıdır.
f) Veteriner ilaçlarının uygulandığı zamanlar ürünün tipi, aktif farmakolojik madde de dahil, konulan teşhis, patolojisi, uygulama şekli, tedavi süresi ve ilaç kesilme süresi açıkça kaydedilmeli ve ürünler organik ürün olarak pazarlanmadan önce kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna bilgi verilmelidir.
16. Arıcılık ürünlerinin hasat yöntemi olarak petekler içerisindeki arıların yok edilmesi yasaktır.
17. Kraliçe arının kanatlarını kesmek gibi işlemler yasaktır. Kraliçe arıların değiştirilmesi esnasında eski kraliçe arının öldürülmesine izin verilir. Yalnızca Varroa jacobsoni hastalığı bulaşan erkek yavru arıların yok edilmesine izin verilir.
18. Bal çıkarılırken kimyasal sentetik kovucu karışımların kullanılması yasaktır.
19. Kovanların yerleştirildikleri alanlar kovanların tanımları ile birlikte kaydedilmelidir. Kovanlar esas olarak çevreye ve arıcılık ürünlerine risk getirmeyen doğal malzemelerden yapılmalıdır. Kovanlarda yalnızca arı reçinesi, balmumu ve bitki yağları gibi doğal ürünler kullanılabilir. Yeni çerçeve için balmumu organik üretim yapan birimlerden sağlanmalıdır. Bu hususa aykırı bir uygulama olarak; organik biçimde üretilen balmumunun pazarda mevcut olmaması ve tepe kısımlarından alınmış olması kaydıyla, özellikle yeni tesislerde veya dönüşüm süreci esnasında organik üretim biriminden alınmayan balmumunun kullanılmasına kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından izin verilir.
20. Bal çıkarılmasında içinde yavru bulunan peteklerin kullanımı yasaktır. Çerçeve, kovan, petek gibi malzemeleri zararlılardan korumak amacıyla yalnızca yönetmelikçe belirtilen ürünlerin kullanılmasına izin verilir. Buhar veya doğrudan alev gibi fiziki uygulamalara da müsaade edilir.
21. Arıcılıkta kullanılan malzemelerin, binaların, teçhizatın ve kapların veya ürünlerin temizlenmesinde ve taşınmasında yönetmelikçe belirtilen maddeler kullanılabilir. Arıların taşınması sırasında hayvanlara stres yaratmaktan kaçınılır.
22. Karantina tedbirleri uygulanan ve uçakla ilaçlama yapılan alanlarda arıcılık yapılamaz.
23. Kovanların taşınması, depolanması ve pazarlanmasında ve organik arı ürünlerinin, üretilmesi, işlenmesi, taşınması, ambalajlanması, etiketlenmesi, depolama ve pazarlanmasında yönetmelikçe belirtilen hükümler uygulanır.
Organik su ürünleri üretimi
Su ürünleri üretimi kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Su ürünleri üretimi yapacak müteşebbis, yetiştiriciliğin gerçekleştirileceği suyu analiz ettirerek organik tarım esaslarına ve yetiştiriciliği yapılacak su ürününün türüne göre, suyun özelliklerinin uygunluğunu, bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna onaylatır. Uygunluğu saptandıktan sonra; müteşebbis, üretim yapacağı alan ve uygulayacağı yetiştiricilik projesi ile ilgili gerekli tüm izin ve onayları Bakanlığın ilgili Genel Müdürlüğünden almak zorundadır. İlgili kurumun verdiği izinle bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu ile sözleşme yapar. Müteşebbis, üretim yapacağı işletme veya alan ile ilgili istenen tüm bilgileri sözleşme yaptığı kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna vermek zorundadır. İşletme kontrol ve/veya sertifika kuruluşunca geçiş sürecine alınır. Su ürünleri üretiminde geçiş süreci tür ve çeşide göre kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından belirlenir. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu, Komitenin onayını alarak geçiş süresini uzatabilir veya kısaltabilir. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu bu Yönetmelik hükümlerine göre Komiteye gerekli bildirimleri yapar.
2. Su ürünleri yetiştiriciliği yapılacak alanda kimyasal kirlenme olup olmadığı, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca tespit edilir. Kirlenme varsa, sorun giderilmeden su ürünleri üretimi yapılamaz.
3. Su ürünleri üretimi, çevre korumaya uygun olmalı, atıklar çevreye zarar vermemeli, biyolojik çeşitlilik teşvik edilmeli, tür ve alt türlerin seçiminde kapasiteler ve yerel koşullara uyum göz önüne alınmalı, su yapısının korunması için bütün tedbirler alınmalıdır.
4. Denizlerde ve iç sulardaki yetiştiricilik tesislerinde, insan gıdası, stok takviyesi, süs, hijyen malzemesi, kozmetik, sportif ve bilimsel amaçlarla yapılan üretim faaliyetlerinin tümü kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun denetiminde gerçekleştirilir.
5. Su ürünlerinin anaçlarından yumurta almak ve yumurtadan çıkan larvaları 1-5 gram ağırlığa kadar büyütmek için kurulan kuluçkahaneler 4/4/1971 tarih ve 13799 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve 10/3/1995 tarih ve 22223 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Su Ürünleri Yönetmeliği hükümlerine uygun olmalıdır.
6. Su canlıları organik tarım kurallarına uygun olarak üretilmeli, beslemede organik madde ve yem kullanılmalıdır. Yem stokunu sağlamada zorluk çekildiği durumlarda, sınırlı miktarda organik olmayan saf veya karma yem kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca geçici tahsis edilmiş izne bağlı olarak kullanılabilir. Su ürünlerinin beslenme gereksinimlerini temin etmek için, bazı besin ilaveleri kullanılması gerektiğinde, vitamin ve mineraller kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca verilecek izne göre kullanılabilir.
7. Bu üretimde, doğal olarak hastalığa dayanıklı tür ve alt türlerin seçimine dikkat edilmelidir.
8. Organik su ürünleri yetiştiriciliğinde, hayvanların genetik yapısı değiştirilemez ve genetik yapısı değiştirilmiş organizmalar ve bunlardan üretilmiş ürünler organik tarım metoduna uygun olmadığından, girdi olarak kullanılamaz. Gen teknolojisi metotları ile ıslaha izin verilmez.
9. Bazı üretim tiplerinin tabiatında olan hususi müdahaleler dışında uygulanan büyümeyi arttırıcı ve üreme devrelerini değiştiren bazı maddelerin kullanımı organik tarım ilkelerine uymadığı ve su canlılarının dengesini, sağlığını ve davranışlarını etkilediğinden uygulanamaz. Canlıya zarar vermemek koşuluyla markalama yapılabilir. Ayrıca, canlının sağlığını, dengesini ve davranışlarını etkilememek koşuluyla fotoperiyot uygulaması ile sıcaklık azaltması veya artırılması şeklindeki uygulamalar kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun izniyle gerçekleştirilir. İlaçlı tedavilerde Türk İlaç Kodeksi toksikoloji listesi dikkate alınır ve tedavi balık hastalıkları uzmanınca yapılır.
10. Organik su ürünleri yetiştiriciliği yapan tüm işletmeler canlı-ölü miktarları, yemleme, su özellikleri ve tedavi uygulamaları ile ilgili güncel, detaylı ve muntazam kayıtları tutar.
11. Kuluçkahane ve yetiştiricilik üniteleri için gerekli hijyenik tedbirler alınır.
12. Kuluçkahane ve yetiştiricilik üniteleri ilk kez oluşturulurken, organik olarak beslenmiş canlılar yeterli miktarda temin edilemezse geleneksel olarak üretilmiş canlılar kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun izniyle getirilebilir.
13. Balık yemlerinin bulunduğu alan organik tarım kurallarına uygun olmalıdır.
14. Yemler, gelişimin çeşitli evrelerindeki canlıların beslenme gereksinimlerini karşılarken doğal lezzeti bozmamalıdır. Hayvansal orijinli kan unu, kemik unu gibi sentetik kimyasal muamele görmüş yemler kullanılamaz. Üreticinin yem maddelerinin tamamını organik tarımdan sağlayamaması halinde, konvansiyonel yemin, oran % 20’yi geçmemek üzere ve belirli sürede kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşları tarafından kullanımına izin verilebilir. Balık etine renk verici sentetik maddeler ile doğal olmayan yöntemler kullanılamaz.
15. Yem ve diğer besin maddeleri genetik yapısı değiştirilerek elde edilmiş yada kısmi olarak bunlardan türetilmiş ürünleri, katkıları ve tamamlayıcı maddeleri içeremez.
16. Siloda muhafaza edilen yemlerde organik olarak üretilmiş, yönetmelikçe belirtilmiş olan koruyucu ve katkılar kullanılabilir.
17. Üretimi ve büyümeyi teşvik edici sentetik maddelerin kullanımı yasaktır. Ancak; yetiştiriciliği yapılan aynı canlı türünden alınmak koşuluyla, sazan yetiştiriciliğinde hipofiz enjeksiyonu kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun izni ile yapılabilir.
18. Balıkların yakalanması, boylanması ve kesimi esnasında aşırı stres oluşturmayacak yöntemler uygulanmalıdır. Burada açıklanmayan konularda, 4/4/1971 tarih ve 13799 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve 10/3/1995 tarih ve 22223 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Su Ürünleri Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır.
19. Yetiştiricilik ünitesinde mevcut anaçların % 20-30’u her yıl yenilenmelidir. Bu Yönetmelikte hükme bağlanmamış konularda su ürünlerinin organik tarım metoduyla üretilmesinde, 4/4/1971 tarih ve 13799 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve 10/3/1995 tarih ve 22223 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Su Ürünleri Yönetmeliğinin genel hükümleri uygulanır.
20. Ürün satımından önceki 3 ay kadar süre içinde ilaç verilmiş ise, her türlü balık eti ve yumurtası ile su canlısı veya bunlardan elde edilen ürünler organik ürün olarak satılamaz.
Organik ürünlerin işlenmesi
Organik ürünlerin işlenmesi kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik ürün modern ürünle aynı mekanda, aynı anda işlenemez. Organik ürün ayıklama, kurutma, soldurma, ezme, karıştırma, kompost veya posa haline getirme, sulandırma, katılaştırma, konserve haline getirme, şekillendirme, mayalandırma ve benzeri ünitelerde, aynı anda modern ürün işlenemez.
2. Organik ürünün işlenmesi esnasında, sentetik ve kimyasal katkı maddeleri kullanılamaz.
3. Organik ürünün işlenmesi esnasında, ışınlama yöntemi kullanılamaz.
4. Organik ürünün işlenmesi esnasında, ürünün organik niteliğini koruyacak hijyenik tedbirler alınır.
5. Organik ürünün işlenmesinde yönetmelikçe belirtilen katkı maddeleri kullanılabilir.
6. Organik ürünün işlenmesi esnasında burada açıklanmayan konularda 24/6/1995 tarih ve 560 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmümde Kararname, 16/11/1997 tarih ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve 9/6/1998 tarih ve 23367 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik hükümlerine uyulur.
7. Müteşebbis; Bakanlıktan yasal izin ve belgeleri aldıktan sonra ürünün organikliğinin tespit edilmesi için bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna başvurur. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu; müteşebbis faaliyetinin, bu Yönetmeliğin hükümlerine uygunluğunu onaylarsa, müteşebbisi Komiteye bildirir.
8. Organik ürün, işleme esnasında genetik olarak değişikliğe uğratılamaz.
Organik ürünlerin ambalajlanması
Organik ürünlerin ambalajlanması kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik tarım metoduyla üretilen bitkisel, hayvansal ve su ürünleri ile organik girdiler, hammadde, yarı ve/veya mamul madde halinde ambalajlanırken organik ürün niteliğinin bozulmamasına dikkat edilmelidir. Ambalajlar; pamuk veya keten bez torbalar, cam, kağıttan üretilmiş malzemeler, tahta ve odundan üretilmiş malzemeler, mısır ve benzeri liflerle üretilmiş hasır ve benzeri malzemeler, özel üretilmiş uygun organik kaplama maddeleri ve malzemelerden yapılmalıdır.
2. Organik ürün, plastik koruyucu ve metal kaplarla ambalajlanacaksa, kapların ürünle temas edecek yüzeyleri organik madde ile kaplanmalıdır.
3. Organik ürünün ambalajlanması esnasında, ürünün organik niteliğini koruyacak bütün hijyenik tedbirler alınır.
4. Organik ürünün ambalajlanmasında burada açıklanmayan konularda 16/11/1997 tarih ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve 9/6/1998 tarih ve 23367 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik hükümlerine uyulur.
Organik ürünlerin etiketlenmesi
Organik ürünlerin etiketlenmesi kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Etiket üzerinde;
a) Üzerinde ürünün adı ve açıkça organik ürün olduğu belirtilmelidir.
b) Ürünün hasat yılı, kime ait olduğu ve bu Yönetmelik ve eklerine uygun olarak üretilmiş veya satın alınmış olduğu belirtilmelidir.
c) Organik ürün logosu bulunmalıdır.
d) Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun adı, logosu ve sertifika numarası bulunmalıdır.
e) Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun Komite tarafından verilmiş kod numarası bulunmalıdır.
f) Ürünün içeriği tam liste halinde yer almalıdır.
g) Organik ürünün Türk Malı olduğu belirtilmelidir.
h) Organik ürünün üretim yeri, üretim ve son kullanma tarihi belirtilmelidir.
2. Ürün etiketinde organik kelimesinin kullanılması; ekolojik, biyolojik, işlenmiş üründe doğal kelimelerinin kullanımıyla eşdeğerdir.
3. Bu Yönetmelik hükümlerine göre üretilmeyen ürün etiketinde, bu Yönetmeliğe uygun üretildiği, hazırlandığı, işlendiği, ambalajlandığı, depolandığı ima ve beyan edilemez. Böyle ürünler için organik tarımsal ürün olarak marka, patent ve tescil alınamaz. Organik olduğunu ima eden bio, eko, işlenmiş üründe doğal gibi ön ekler de kullanılamaz. Bu ürünler organik ürün olarak tanıtılamaz. İşlenmiş ürünlerde doğal tanımının kullanılması ürünün organik olarak üretildiğini ifade eder.
4. Organik ürünün etiketlenmesi esnasında burada açıklanmayan konularda 16/11/1997 tarih ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve 9/6/1998 tarih ve 23367 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik hükümlerine uyulur.
5. Organik ürün etiketi kullanacak olanlar; ürünün organikliğinin tespit edilmesi için bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna başvurur. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu gerekli incelemeleri yapar, gerekli sertifikaları düzenler ve durumu Komiteye bildirir. Komite; Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşundan aldığı bilgi ve belgeleri Bakanlığın ilgili Genel Müdürlüğüne yasal izin için verir.
Organik ürünlerin depolanması
Organik ürünlerin depolanması kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik ürünler modern ürünlerden ayrı olarak depolanır.
2. Ayrı olarak depolamanın mümkün olmadığı durumlarda organik ürünlerle modern ürünlerin karışmasını engelleyecek tedbirler alınır ve bu tedbirlerin yeterliliği kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından denetlenir. Diğer metotlarla elde edilmiş ürünlerle karıştırılmaz.
3. Organik ürünlerin depolanması sırasında herhangi bir kimyasal ilaç kullanılmaz. Ancak CO2 gazı tankı kullanılabilir.
4. Organik ürünlerin kimyasal maddelerle gelişmelerinin hızlandırılmasına, çimlendirilmesine veya bu Yönetmelikte belirtilmeyen kimyasal temizlik maddeleriyle yıkanmasına izin verilmez.
5. Müteşebbis tarafından, depolarla ilgili tüm özelliklerin gösterildiği yıllık çizelgeler hazırlanır, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna onaylatılır ve çizelgenin bir nüshası müteşebbisçe, diğer nüshası kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunca saklanır.
6. Bu Yönetmelikte özel olarak açıklanmamış konularda, 16/11/1997 tarih ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve 9/6/1998 tarih ve 23367 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik hükümlerine uyulur.
Organik ürünlerin taşınması
Organik ürünlerin taşınması kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu üreticinin taşıma koşullarını önceden belirler.
2. Organik ürünler otoyollar kenarında bekletilemez.
3. Müteşebbis, organik ürünü yakıt kullanan bir araçla taşıma yapacaksa gerekli tedbirleri alır. Tüketiciye paketlenmemiş şekilde ulaşan ürünler, yakıt kullanan araçlarla taşınıyorsa çift muhafazalı kapalı kaplarla etiketlenmiş olarak taşımaya özen göstermelidir.
4. Organik ürünler, toptancı ve perakendecilere yalnızca uygun paket ve konteynırlar ile kapalı biçimde, içindekilerin karışmasını önleyerek etiketlenmiş olarak taşınabilirler.
5. Organik ürünün taşınması sırasında Bakanlığın ilgili kurumundan yurtiçi dolaşım sertifikası alınır. Sertifikada; üreticinin, işleyicinin, ambalajlayıcının, tüm diğer aracıların ve kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun açık kimliği ve adresi, ürün logosu ve tüm gerekli kaşeler bulunmalıdır. İthal ve/veya ihraç edilmek üzere taşınan organik ürün için ise ayrıca ithalat ve/veya ihracat sertifikası düzenlenir.
6. Bu Yönetmelikte özel olarak açıklanmamış konularda, 16/11/1997 tarih ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve 9/6/1998 tarih ve 23367 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik hükümlerine uyulur.
Organik ürünlerin pazarlanması
Organik ürünlerin pazarlanması kuralları aşağıda belirtilmiştir.
1. Organik ürünler modern ürünlerden ayrı reyonlarda, organik ürün reyonu olduğu açıkça belirtilerek satılır.
2. Organik ürünler ana caddeler ve günde 1000’den fazla aracın geçtiği yollarda, açıkta veya mağazanın caddeye bakan kısmında ambalajsız olarak satılamazlar.
3. Ambalajsız olarak satılan organik ürünlerin üzerinde ürün etiketi bulunmalıdır.
4. Organik ürün ambalajı üzerinde, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşunun adı, kod numarası, logosu veya kaşesi, ürünün sertifika numarası ile organik ürün logosunun bulunması gerekir. Geçiş süreci ürünlerinin etiketlerinde, geçiş süreci ürünü olduğu açıkça beyan edilmelidir.
5. Organik ürün ve geçiş süreci ürününün ambalajı üzerinde bu Yönetmelik hükümlerine göre düzenlenmiş etiket bulunması gerekir.
6. Yurtiçi dolaşım ve ithalat ve/veya ihracat belgeleri ilgili kurumlardan alınır. Daha sonra kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşundan ithalat ve/veya ihracat sertifikası alınması gerekir. İthalat ve/veya ihracat sertifikası, ancak organik hammadde ve/veya organik işlenmiş ürün sertifikasına sahip ve bu Yönetmelik hükümlerine uyan ürünlere verilebilir.
7. İthalat ve/veya ihracat halinde; kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşları aşağıdakileri belgeleri düzenler:
a) İthalatçı ve/veya ihracatçının tüm mal varlığı ve ithalat ve/veya ihracat faaliyetleri, ürünlerin ülkeye giriş ve çıkış noktaları ve ithal edilen ürünlerin depolanmasında kullanılacak binaların uygunluğuyla ilgili detaylı açıklama belgeleri,
b) İthalatçı ve/veya ihracatçı tarafından bu Yönetmeliğe uygunluk için alınacak tüm tedbirlerle ilgili belgeler,
c) İthalat ve/veya ihracat işleminin nasıl gerçekleşeceğini ve ihlal durumunda alınacak ihtiyati tedbirleri içeren belgeler,
d) İthalatçı ve/veya ihracatçı tarafından kullanılacak herhangi bir deponun kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu ya da depoların diğer ülkede bulunması durumunda, karşı ülke tarafından onaylanmış bir denetleme kuruluşu tarafından denetlemeye açık olacağını belirten raporlar.
8. Belgeler, ilgili partinin miktarı, orijini ve yapısı, ithal ve/veya ihraç edilen ülkenin kontrol mekanizmasının detayları, üretim, işleme, ambalajlama, depolama, nakliye, işlemlerinin detayları, alıcıları, gümrük ve sağlık raporları dahil tüm bilgileri içermelidir. Bu belgeler kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından Komite denetimlerinde kullanılmak üzere saklanır.
9. İthalat ve/veya ihracat halinde, ithalatçı ve/veya ihracatçı yapılan her nakliye işleminde kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından verilen sertifikayı gösterebilmeli, ithalat ve/veya ihracat halinde, ithal ve/veya ihraç organik tarımsal ürünler, modern ürün veya gıda maddelerinin işlendiği, paketlendiği veya depolandığı binalarda depolanırsa, organik ürünler, modern ürün ve/veya gıda maddelerinden ayrı tutulmalı ve karışmanın önlenmesi için bütün tedbirler alınmalıdır.
10. İthalat ve/veya ihracat halinde, ithalatçı ve/veya ihracatçının kullandığı depolar ve binalar kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu tarafından her yıl en az bir kez kapsamlı bir fiziksel kontrole tabi tutulmalı, kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşu ilgili sertifika ve belgeleri incelemeli, madde analizi için örnek almalı, her kontrol için denetim raporu düzenlemeli ve bu rapor, denetimi yapan kontrolör tarafından imzalanmalıdır. Bu raporun bir nüshası Komiteye bir nüshası ithalatçı ve/veya ihracatçıya verilir.
11. İthalat ve/veya ihracat halinde, ithalatçı ve/veya ihracatçı; raporlar ve sertifikaları kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna verilmelidir. Eksik belge ile ithalat ve/veya ihracat yapılamaz.
12. İthalat ve/veya ihracat halinde, karşı ülkeden ürünün etiketi ve içeriğine dair bütün bilgiler aslı veya onaylı tercümeleri ile birlikte ithalatçı ve/veya ihracatçı tarafından kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna verilir.
13. İthalat ve/veya ihracat halinde, üretim, işleme, ambalajlama, depolama, etiketleme, nakliye, pazarlama ve organik ürünün içeriği ile ilgili bu Yönetmeliğin bütün koşullarına uyulmalıdır.
14. Organik ürünlerin ihracatı, Dış Ticaret Müsteşarlığının ‘İhracatı Kayda Bağlı Ürünler Listesi’nde yer alan ürünler için yapılan işlemlere tabidir. Bu nedenle; kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşları, ithalat ve/veya ihracat dokümanlarının bir örneğini Komiteye, bir örneğini de Ege İhracatçı Birliklerine her üç ayda bir rapor etmeli, Ege İhracatçı Birlikleri ihracatçı bildirimleri ve verilen beyanname numaralarını içeren ihracat verilerini her üç ayda bir Komiteye bildirmelidir. İhracat ve/veya ithalat sertifikası verilen ürünlere ait kesilen faturaların aslı ve Türkçe’sinin birer kopyaları her 3 ayda bir Komiteye iletilmelidir.
15. Bu Yönetmelikte özel olarak açıklanmamış konularda, 24/6/1995 tarih ve 560 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmümde Kararname, 16/11/1997 tarih ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve 9/6/1998 tarih ve 23367 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik hükümlerine uyulur.
Organik ürünlerin içeriği
Organik ürünlerin içeriğinde uyulacak kurallar aşağıda belirtilmiştir.
1. Bu Yönetmelikte özel olarak açıklanmamış konularda, 24/6/1995 tarih ve 560 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmümde Kararname, 16/11/1997 tarih ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ve 9/6/1998 tarih ve 23367 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik hükümlerine uyulur.
2. Organik ürünün içeriğinde bulunacak tarımsal orijinli katkı maddeleri; ürünün hammaddesi ve Yönetmeliğe uygun işlemler ile üretilmiş ürünler, gıda işlemede kullanılan diğer işleme ile gıda katkıları ve renklendiricileridir.
3. Organik ürünün içeriğinde bulunacak tarımsal orijinli olmayan katkı maddeleri; tarımsal orijinli olmayan organik aroma maddeleri, su ve tuz, mikroorganizma preparatları, iz elementleri içeren mineraller, vitaminler ve işleme yardımcılarıdır.
4. Organik ürünün içeriğinde bulunan taşıyıcılar dahil, şarap ve diğer içkiler hariç gıda katkıları; bitki orijinli ek katkı maddelerinden oluşan gıda maddesi preparatlarında kullanılabilecek işleme yardımcıları ile katkı maddelerini kapsar. Organik ürünün içeriğinde bulunacak tarımsal orijinli ek katkı maddeleri işlenmesinde kullanılan işleme yardımcıları, diğer ürünler ile organik ürünün içeriğinde bulunacak organik olarak üretilmemiş tarımsal orijinli ek katkı maddeleri ve organik ürünün içeriğinde bulunabilecek yukarıdaki bentlerde yer almayan diğer maddeler, bu Yönetmeliğin 2 Nolu ekinde verilmiş maddelerden oluşur.
5. Organik ürünün içeriğinde bulunacak aroma maddeleri; doğal aroma vericiler ve doğal aroma karışımlarıdır.
6. Organik ürünün içeriğinde kullanılan su ve tuz, işlemede kullanılan mevzuatlara uygun olmalıdır. Tuz; sodyum klorit ve potasyum klorit baz bileşenleri şeklinde olmalıdır.
7. Organik ürünün içeriğinde bulunacak mikroorganizma preparatlarının genetik yapısı değiştirilmemiş olmalıdır.
8. Organik ürünün içeriğinde bulunacak zenginleştirme amacıyla kullanılan mineraller, vitaminler, amino asitler organik tarım metoduyla üretilmiş olmalıdır.
9. Organik ürünün içeriğinde bulunacak enzimlerin genetik yapısı değiştirilmemiş olmalıdır.